دریدایا گؤره دیلین، ان لینقویستیک فورماسی، ان یئترلی فورماسیدیر، دیلین یازیلیشی ایسه ان یئترلیک وضعیتدیر. اونون اوبیئکتیو موستقیللیگی، مؤلفدن آسیلی اولمایاراق فعالیتینی تامین ائدیر. دئمک دیلین یازیلی حالی، اونون ان آکتیو و اوخوناقلی حالیدیر. روایت ایسه یازی‌نین ان اینسانی بویودور. یازی هم ده بوتونلوکله ایجتیماعی و تاریخی زمینی ایله باغلی اولاراق گوج موناسیبت‌لریندن عبارتدیر.
معاصر نارراتولوگییا(روایت شناسی)، ایستروکتور حادیثه‌لر دئییل، دقتینی اونسیت طرزینه وئردیگینه گؤره، مدنیت تحلیلی یاناشماسی ایله روایتی متن تحلیلی اوچون ایستیفاده ائدیر، بئله‌لیکله پست‌کلاسیک نارراتولوگییا وار اولدوقدان سونرا، ساده‌جه بیر نارراتولوگییا دئییل، بیر نئچه چئشید نارراتولوگییالار یارانیب. مثلاً فئمینیست، پست‌کولونیال و س.
دریدانین دئکونستروکسییا(ساختارشکنی)-سیندا صاف کیملیک چؤکور، فرد و جمعیت آراسینداکی سرحدلر یوخ اولور. لیبئرالیزمینسه اؤزل و ایجتیماعی ساحه‌لرینی آییرد ائتمک داها مومکون اولمور. دئمه‌لی دئکونستروکسییا سیاستده ده دقتی مارژینال دیسکورس‌لارا (سؤیلم‌لره) یاییندیریر. یعنی حاکم دونیا نیظامینا قارشی بوتون حادیثه‌لری آنلاماق اوچون زمین یارادیر. صاف کیملیگین اولماماسینا اینام، باشقا کیملیک‌لرین سیلینمه‌سینه مانع و فرقلیلیک‌لری تانیماغا سبب اولور.
مارژیناللاشمیش کیملیک‌لر ایسه گوج موناسیبت‌لرینده یئر آلماق اوچون علمه ال آتمالی و البته کی آکادئمییا و علم ساحه‌سینده ده نظریلشدیرمه‌لیدیرلر. کیملیکچی ایجتیماعی حرکات‌لارین ان چوخ سیاسی حیاتدان آکادئمیک حیاتا کئچیریلمک مجبوریتی وار. مثلاً فئمینیزیمین اونون اؤزل و سیاسی ساحه‌نی بیر-بیرینه باغلاماق اوچون اوزون‌موددتلی چالیشماسیدیر و بئله‌جه قادین بیلیگی‌نین یارادیلماسینا ان اؤنملی قایناق قادین‌لارین حیات تجروبه‌سیدیر.
بو باشقا مارژیناللاشمیش کیملیک‌لر اوچون ده اولا بیلر. یعنی تام حاکیم کیشی مرکزلی بیلیک و دوشونجه طرزینه قارشی قادین بیلیگی دیسکورسیکدیر. پست‌استروکتور دؤنوشونده، تجروبه ایستروکتور اولاراق فورمالاشیر. ائله کی ایستروکتور ذهنیته آرخالاناراق؛ قادین سوبیئکتیوی متنده دیرچه‌لیر. بئله‌لیکله قادینلیق سوبیئکتیوی کیشیلییه قارشی لینقویستیک و دیسکورسیکدیر.
فئمینیست نارراتولوگییا سوسیال یئرلشدیریلمه‌نین روایی یوکونو وورغولادیغیندان کلاسیک نارراتولوگییادان قوپماقدا بؤیوک رول اویناییب. ایستروکتوریست‌لر اونیوئرسال روایت سیستئمینی اورتایا قویورلارسا پست‌اسرتوکتوریست‌لر فرقلیلیک‌لری دقته آلیرلار. بئله کی فرق‌لی روایت سیستئمیندن دانیشماق اولار. عینی حالدا مارژیناللاشمیش باشقا کیملیک‌لر ده مرکزی روایت سؤیلنتیسینه قارشی‌دورمادا و حاشییه سوبیئکتیوی دیرچلتمک اوچون روایت متن‌لره سیغینمالیدیرلار.
کسیشمه یا اینترسکسیونال نظریه‌سی اساسیندا بو مارژینال کیملیک‌لر فرقلیلیک‌لرینی بللندیره‌رک اؤز نارراتولوگییالارینی دا یارادا بیلرلر. کیملیکچی ایجتیماعی حرکات‌لاردا #من_ده (metoo) کامپانییاسی دا تام روایت اساسیندا، حاشیه‌لنمیش سوبیئکت‌لرین سؤیلشمه‌لرینی دقت مرکزینه آلیب، قادین حرکاتینی داها دا یئیینلشدیردی.
عینی تجروبه #منوفارسی کامپانییاسیندا حاشیه‌لشدیریلمیش ائتنیک‌لری روایی ائمپاتیسی ایله سفربر ائتدی. گئنیش بیر سوییه‌ده پست‌کولونیال تدقیق‌لر غرب و شرق دونیاسی‌نین ایئرارخیک(هیرارشی) وضعیتی حاقدادیر. آنجاق ایران کیمی مولتی‌ائتنیک بیر اؤلکه‌ده بو ایئرارخیک وضعیت غالیب ائتنیک مرکزچیلیگی ایله داخیلی کولونییا اساسیندا دا اولا بیلر. بئله‌جه پست‌کولونیال نارراتولوگییا، #منوفارسی کیمی کامپانییالاردا دوغرولا بیلر.
روایت گوج صاحیب‌لرینین، شخصیت فورمالاشدیرماق اوچون الینده‌کی آلتدیرسه، آزلیق قروپ‌لاری اوچون ده اؤزلرینی ایفاده ائتمک اوچون ایستیفاده ائده بیله‌جکلری ان اؤنملی شئی‌دیر. پست‌کولونیال نارراتولوگییا سؤیله‌نمک گوجو آلینان اینسانی دیللندیریب، گوجلندیرمک اوچون چالیشیر. ادوارد سعید روایتی تام دیسکورسیک بیلیر. او، متنی یازیچی-اوخوجو آراسیندا شخصی تمثیل دئییل گوج موناسیبت‌لرینین تمثیلی بیلیر. اونون فیکرینجه یازیب-اوخوماق موطلق نئیترال(خنثی) فعالیتدن عیبارت دئییل.
آزلیق قروپ‌لارین کیملیگی همیشه گوج صاحیب‌لریندن اونلارا وئریلیر. حالبوکی کولونیزه ائدیلن چئوره‌سیز دئییل، او اؤز تجروبه‌لری – روایتی ایله اورتا بیر بوشلوقدا اؤزونو تانیتدیرا بیلر. مرکزیتمرکزی روایتین باشیندا گلن اؤزگون فردیت؛ ائتنیک، جینسیت یا جینسی اوریئنتاسییا(گرایش)-یا، یعنی بیر جمعیته عایید دئییل، حاشییه‌ده‌کی‌لر ایسه اونون گؤزونده بو اؤزگون فردیتدن محروم فورماسیز کوتله‌دیرلر. حاشییه سوبیئکتیوی ان چوخ آوتوبیوقرافییادا دیرچه‌له بیلر. چونکی روایت یاشانتی‌لار و تجروبه‌لر اوزَرینده قورولور. اوستون آوتوبیوقرافییادان گؤزلنتیمیز بیرینجی شخصین حیاتینی هئرمئنئوتیک شکیلده یئنیدن‌قورماسیدیر. ییغجام، اوزون، ایئرارخیک، بوتؤو آوتوبیوقرافییا فورمو، حاشییه روایتینده داغینیق، پارالئل و معین دؤورلره وورغولو شکیله چئوریلیر، مؤوضوع ایسه گونده‌لیک فردی ساحه‌ده، ایجتیماعی ساحه‌لری قابارتماقدیر.
آوتوبیوقرافییا اؤز صاحبلیلیک اساسینا کیشی ائقوسو اوزرینده فورمالاشیب. البته بو ائقو هر زامان اؤز روایتینی ائده بیلر. بونا باخمایاراق کی بو ائقو دا ایئرارخیک بیر وضعیتدن عبارتدیر. حاشییه (جینسیت، ائتنیک و س.) روایتینی اورتایا قویماق بو ایئرارخیک وضعیتی پوزوب، یئنی ائقولار اورتایا چیخاریر.
حاشییه آوتوبیوقرافییاسی عمومیتده غالیب آوتوبیوقرافییانین فورمو و ایچه‌ریسینی اؤز سوبیئکتیوینی یاراتماق اوچون پوزمالیدیر.
یئنی آلتئرناتیولر اوچون یا غالیب فورمو تامامیله سیلیب و بوشلوقدا یارادیجیلیق ائتمه‌لی‌ییک یا دا غالیب فورمون ایچیندن و اونونلا دیسکورسیک موذاکیره ایله دییشیک یاراتمالی‌ییق. بونو ژیل دلوز’ون بؤلگه‌لشدیرمک و بؤلگه‌سیزلشدیرمه قاورام‌لاری ایله ده آنلاماق اولار.
غالیب روایته، ایلک آلتئرناتیو یعنی غالیب فورمو تامامیله سیلیب، بوتون روایی عنعنه‌لرین یوخلوغوندا یاراتماق، ایمکانسیزلاشدیریلمیش وضعیتده داها چتیندیر. عینی حالدا قارشی‌دورمالار ایتی و راضی سالماق قابیلیتی ده آز اولاجاق. حالبوکی غالیب فورمو ایچدن، موذاکیره ایله دییشمک و اونو اؤزونونکو ائتمک، یعنی غالیب روایتی ائله مودافیعه‌سیزلشدیریرسن کی اؤزو اساس ایمکان‌لارینی حاشییه روایت فورمونون یارانماسینا زمین ائدیب و حاشییه سوبیئکتیوینی و بؤلگه‌سینی یاراتسین.
#منوفارسی کامپانییاسیندا روایت «قالیب دیلی» اؤز دیسکورسو و روایتی اوچون سفربر ائدیب، اونون اساس تمل‌لرینی اؤز ایچیندن چؤکدورور.
روایت‌لر آوتوبیوقرافییا کیمی آنجاق قیسا، اؤزل تجروبه‌نی قاباردیب و باشقا روایت‌لرله بیر آددیملا قالیب روایتی حیات تجروبه‌لرینین بیرلشیمی ایله هده‌له‌ییردیلر.
فئمینیست نارراتولوگییادا آرایا گیرن (موداخیله‌چی) روایتچی نظریه باشقا حاشییه روایت‌لرینده ده اؤنملی اولا بیلر. نئجه کی #منوفارسی کامپانییاسیندا روایتچی‌لر غالیب روایتین، فورمو، دیلی و ایچه‌ریسینی فردی و آنی یارادیجیلیق‌لاری ایله جمعی بیر حرکاتا چئویریب اونون اساس دیسکورسونو پوزورلار.
بو کامپانییاداکی روایت‌لر ساده‌جه یاشانتی‌لاری اوخوجویا ترانسفئر ائتمیرلر. عینی زاماندا جمعی بیر هدف اوچون او یاشانتی‌لاری روایت‌لرینده یئنیدن یارادیب، مؤحکملندیرمک اوچون چالیشیرلار. پست‌کولونیال نارراتولوگییاسیندا حاشییه‌ده‌کی، فرقلیلیگینه گؤره، مرکزین دیک باخیش‌لارینین اؤنونده اوتانج حیسسینی یاشاییر. آنجاق ازیلمه‌مک اوچون بو باخیش‌لاری قاییدیب مرکزین اوزونه دیک باخماقلا جاوابلامالیدیر. یعنی او اوتانجی مرکزه گئری قایتارماقلا حاشییه سوبیئکتیوینی یاراتمالیدیر.
