برزیل‌‌دن جنوبی آذربایجانا: آیریلمیش مکان‌لار و باسدیریلمیش کولتورلر

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr +

 

بو یاخین‌لاردا برزیلین سان پاولو شهرینه سیاحت ائتمک و چوخ داریخدیغیم ایکی ان یاخشی دوستومو گؤرمک فورصتی تاپدیم. برزیل گؤزل بیر اؤلکه‌دیر، لاکین یوکسک اوغورلوق و سویغونچولوق حال‌لارینا گؤره تهلوکه‌‌‌سیزلیک زامان-زامان ناراحاتلیق دوغورا بیلیر. من اورادا ان دادلی یئمک‌لری یئدیم و داها اوّل قارشیلاشمادیغیم بو یئنی کولتوره حئیران قالدیم. آنجاق اؤلکه‌نین موستملکه کئچمیشی ایله باغلی معمارلیق تجروبه‌لری منی دریندن شوکا سالدی.

برزیل ایلک سفر ائتدیگیم یئردیر کی، بینالارینداکی گیریش‌لر فرقلی قروپ‌لارا گؤره فرقلیدیر. زیارت ائتدیگیم هر بیر منزیلده ایکی قاپی دستی وار ایدی. اساس گیریش، عنعنه‌‌وی اولاراق «entrada social» (اجتماعی گیریش) آدلانیر و ائوین اساس گیریشی کیمی ایستیفاده اولونور. ایکینجی قاپی ایسه «entrada de serviço» (خیدمت گیریشی) آدلانیر و عادتاً مطبخه آپاریر. بو ایکیلی گیریش‌لر ایلکین اولاراق موستملکه دؤورونده و کؤله‌لیک زامانی تطبیق ائدیلیب. «خیدمت گیریشی» اولان ایسه کؤله اولموش شخص‌لر و یا ائو ایشچی‌لری اوچون نظرده توتولوب.

معمارلیقدا و مکان‌لاردا آیریلما، سوسیال هیرارشی‌لرین فیزیکی تظاهورودور، گوج دینامیک‌لرینی و سیستماتیک برابرسیزلیگی مؤحکملندیریر. سوسیولوژی باخیمدان، مکان‌لارین آیریلما دیزاینی – مثلا، سوسیال ائلیت‌لر و ایشچی‌لر اوچون آیری گیریش‌لر – مارجیناللاشدیریلمیش(به حاشیه رانده شده) قروپ‌لارین گؤرونمز قالماسینی تامین ائدیر و اونلارین ایکینجی درجه‌‌‌لی ایستاتوسونو وورغولاییر. بو مکان آیریلماسی یالنیز فونکسیونال(ایشلوسل) دئییل؛ او، سیموولیک اهميت داشیییر و بعضی فردلرین و یا قروپ‌لارین لاییقلی و یا برابر اولمادیغی فیکرینی مؤحکملندیریر. بئله آیریلمانین مقصدی عادتاً سوسیال قایدانی قوروماق، صینیف‌لر آراسیندا قارشیلیقلی علاقه‌‌‌نی مینیموما ائندیرمک و دومینانت قروپ‌لارین ایمتیازلارینی قوروماقدیر. زامانلا بو معمارلیق آیری‌سئچکیلیک‌لری درینلشدیریر، استثنا و برابرسیزلیگی توپلومون قورولوشوندا نورماللاشدیریر.

بو آچیق-آشکار عیرقی آیری‌سئچکیلیک و ایجتیماعی مکان‌لارین گوج موناسیبت‌لرینی ساخلاماق اوچون قورولماسی منه جنوبی آذربایجانلی رسام فاطمه‌‌ داداش‌زاده‌نی خاطیرلاتدی. نووروز بایرامیندا فاطمه‌‌نین یاراتدیغی صنعت اثرلری تبریزین مرکزینده سرگیلنمیشدی. اونلارین اینجه‌صعنت باخیمیندان اهميتیندن علاوه‌‌، بؤیوک مدنی اؤنمی وار ایدی. ایراندا یاشایان جنوبی آذربایجانلی‌لار سیستماتیک آیری‌سئچکیلیکله اوزله‌شیرلر، بو دا عیرقچیلیک، آنا دیلینده تحصیل قاداغالاری و مدنی ایفاده آزادلیغی‌نین بوغولماسینی احاطه‌‌‌ ائدیر، اونلارین کیملیگینی سیلیر و برابرسیزلیگی داوام ائتدیریر. فاطمه‌‌نین چکدیگی یومورتالار آذربایجان مدنيتی‌نین سیموول‌لارینی و عنعنه‌‌وی آذربایجان رقصی ایفا ائدن، آذربایجان گئییمینده ایکی پئرسوناژی اؤزونده عکس ائتدیریردی.

بیر چوخ یئرلرده بو یومورتالار اینجه‌صعنت خوصوصيت‌لرینه گؤره اینسان‌لاری حئیران بوراخا بیلر و یا موذاکیره‌ ائدیله بیلردی، لاکین ایراندا فاطمه‌‌ جیدی تنقیدلره معروض قالدی. تقدیر اولونماق عوضینه، اونون اثری سیاسی بیر آکت کیمی هدفه چئوریلدی. حاکیميت و بیر چوخ عرقیچی اینسان‌لار بونو دؤولتین هوموژنلشمه ریوایتینه قارشی کیمی قبول ائتدی. آذربایجان سیموول‌لاری‌نین و مدنی ایفاده‌لرین ایجتیماعی مکاندا نومایش ائتدیریلمه‌سی دوشمنچیلیکله قارشیلاندی، بو دا جنوبی آذربایجانلی‌لارین کیملیگینی و عنعنه‌‌لرینی بوغماق اوچون سیستماتیک سعی‌لری عکس ائتدیریر.

بو سانسور آکتی، آزلیق قروپ‌لاری‌نین مدنی ایرثی‌نین مارجیناللاشدیریلدیغی و یا سیلیندیگی ایجتیماعی مکان‌لاردان کنارلاشدیریلماسینی عکس ائتدیریر. برزیل‌ده معمارلیق واسیطه‌‌‌سیله آیری‌سئچکیلیک هیرارشی‌لری فیزیکی شکیلده مؤحکملندیردیگی کیمی، فاطمه‌‌نین صنعتی‌نین سوسدورولماسی سیموولیک هیرارشی‌لری ساخلاماق و مدنی-ایجتیماعی گؤرونمه‌سینی محدودلاشدیرماق جهدی‌دیر. فاطمه‌‌نین تجروبه‌سی هم معمارلیق، هم ده مدنی سانسورون سیستماتیک آیری‌سئچکیلیگی مؤحکملندیرمک اوچون نئجه واسیطه‌‌‌لر کیمی خیدمت ائده بیله‌جه‌یینی گؤستریر.

برزیل‌ده‌کی آیری گیریش‌لر و ایراندا آذربایجان مدنی ایفاده‌لری‌نین بوغولماسی مؤوجود برابرسیزلیگی و سیستماتیک هیرارشی‌لری مؤحکملندیرمک اوچون مئکانیزم‌لر کیمی خیدمت ائدیر. برزیلده ایکیلی گیریش‌لر فیزیکی اولاراق اینسان‌لارین سوسیال ديَرینه گؤره آیریلماسینی تامین ائدیر، موستمله‌که‌چیلییه اساسلانان گوج دینامیک‌لرینی سیموولیزه ائدیر و مؤحکملندیریر. عینی شکیلده، ایراندا آذربایجان صنعتی‌نین و کیملیگی‌نین بوغولماسی بوتون بیر ایجماعی کنارلارا ایته‌له‌ییر، اونلارین ایجتیماعی حیاتدا گؤرونمه‌سینی و تانینماسینی اینکار ائدیر. بو مقصدلی کنارلاشدیرما مؤوجود گوج قورولوش‌لارینی یالنیز قوروماقلا کیفایتلنمیر، هم ده برابرسیزلیگی نورماللاشدیریر، اونو توپلومون قورولوشوندا کؤکلندیریر. بو سیستم‌لر، هم معمارلیق، هم ده ایدئولوژیک مانع‌لری داغیتماق اوچون اینکلوزیولیگی(قاپساییجیلیغی، همه‌شمولی) و برابرلیگی تشویق ائتمه‌نین واجیبلیگینی وورغولاییر.

برزیله سفریم فیزیکی مکان‌لارین سوسیال هیرارشی‌لری سس‌سیز، لاکین گوجلو شکیلده نئجه مؤحکملندیره بیله‌جه‌یینی منه گؤستردی و بو جور دینامیک‌لری دونیانین دیگر یئرلرینده، او جومله‌‌‌دن اؤز تجروبه‌لریمده درین شکیلده دوشوندوردو. آیری گیریش‌لری گؤرمک مارجیناللاشدیریلمیش قروپ‌لارین، معمارلیق دیزاین‌لاری و یا مدنی سانسور واسیطه‌‌‌سیله، سیستماتیک شکیلده توپلومون کنارلارینا نئجه ایته‌لندیگینی منه خاطیرلاتدی. فاطمه‌‌ داداش‌زاده‌نین حئکایه‌‌سی منه بو مانع‌لره – ایستر فیزیکی قاپی‌لار، ایسترسه ده ایجتیماعی نرم‌لار اولسون – میدان اوخوماق اوچون لازیم اولان جسارتی نومونه اولاراق گؤستردی. اونون صنعتی منه گؤرونمه گوجونو و خاریجده ایستیفاده ائدیلن مکان‌لاری گئری قایتارماغین واجیبلیگینی خاطیرلاتدی.

Paylaş.

Müəllif haqqında

تورکان بوزکورت

Şərhlər bağlıdır.