آذربایجان قادینلاری زامان-زامان سیاسی-اجتماعی مسئله‌لره قاتیلاراق بعضا توپلومسال پروبلئملره چاره آختارماقدا اؤن‌آیاق اولموشدورلار. گونئی آذربایجان قادینلاری میللی حؤکومت دؤنمینده ایلک دفعه اولاراق سیاسی سس قازانیب، آذربایجان توپلومونون سیاسی طالعینه مناسبت بیلدیرمیشدیر. مرکزی حاکمیتلر آذربایجانی سیاسی ایراده‌دن محروم ائتمه‌یه چالیشسالار دا، آذربایجان تورکلرینین اقتصادینی، کولتورونو، سیاسی ایستکلرینی و چئوره مسئله‌لرینی حاشیه‌یه سوروکله‌سه‌لر ده، عمومیتله آذربایجانلیلارین خصوصییله ده قادینلارین اعتراض سسلری زامان – زامان یوکسلمیشدیر.
گونوموزده اورمو گؤلونون قورودولماسی آذربایجانا و تورک میللتی‌نین گله‌جه‌یینه قارشی بؤیوک بیر تهلوکه‌دیر. بو تهلوکه‌یه قارشی آذربایحان تورک میللتی ۲۵ ایلدن آرتیقدیر موختلیف شکیللرده اعتراض ائدیب، دؤولتی اویاریر (دؤولته هشدار وئریر). اعتراضلارین تاریخینه، الده اولان فوتو شکیل‌لره (عکسلره) و زامانیندا چیخان خبرلره باخدیغیمیزدا آذربایجان قادینلارینین بو اعتراضلارین ایلک سیراسیندا اولدوغونا شاهید اولوروق. بونونلا یاناشی دیقتله باخدیغیمیزدا آذربایجاندا چئوره مسئله‌سی ایله اوغراشان و جیددی فعالیت گؤسترن «سبزاندیشان» و «یاشیل یول» کیمی غیری-دؤولتی تشکیلاتلارین بیر چوخونون قوروجولاری و چالیشانلارینین قادینلار اولدوغونو دا گؤرمکده‌ییک. بو ایسه اؤزلویونده آذربایجان قادینلارینین چئوره مسئله‌سینه دویارلی اولماقدا اؤنجول اولدوقلارینی گؤسته‌ریر.
سون آیلاردا اورمو گؤلونون دورومو آغیردیر. گؤلوموز سون نفسلرینی چکیر. اوزمانلارا گؤره اورمو گؤلونون قوروماسی بو بؤلگه‌نین ان بؤیوک اینسانی و ائکولوژیک فلاکتی اولاجاقدیر. دونیانین ایکینجی بؤیوک دوز گؤلو اولان اورمو گؤلو قورویارسا، یئرینده زهرلی شیمیایی ماده‌لرله کیرله‌نن میلیونلارجا تون دوز قالاجاقدیر. عموما دوغودان باتییا اه‌سن گوجلو کولکلر بو دوزو اینسانلارین اکین یئرلرینه، یاشادیقلاری کندلره و شهرلره داشییاجاق. دوز، اکین یئرلرینی قوروداجاق. دوزو تنفس ائدن اینسانلار نفس یولو خسته‌لیکلرینه گریفتار اولاجاقلار. اکینه باغلی اقتصادین چؤکمه‌سی ایله برابر دوزلو هاوا بؤلگه‌نی یاشانماز حالا گتیره‌جک. میلیونلارلا اینسان مجبوری اولاراق آذربایجاندان کؤچه‌جک. کؤچمه‌یه اقتصادی گوجو یئتمه‌ین اینسانلار ایسه خسته‌لیک و فلاکت ایچینده حیات سوره‌جکلر. اوزمانلارین دئدییینه گؤره، بو دوروم یالنیر بؤلگه‌ده‌کی بیناب، ماراغا، خوی، تسوج، شبستر کیمی کیچیک شهرلری دئییل، اورمو، تبریز و اردبیل کیمی بؤیوک شهرلری ده اؤز تاثیری آلیتینا آلاجاقدیر. زامان ایچینده دوز زنجانا قدر چاتیب اورالاردا دا فلاکته سبب اولاجاقدیر.
حاکمیت بوتون بو فلاکتلرین اولاجاغینی بیله-بیله، اورمو گؤلونون باشینا بو بلانی گتیرن عامیللری تانیسا دا، اونلاری مقصدلی اولاراق اؤنله‌مه‌میشدیر. زامان-زامان اورمو گؤلونون وضعیتی حاققیندا «وزارت نیرو»، «جهاد کشاورزی» و «محیط زیست» سازمانلاری واسیطه‌سی ایله سهو بیلگیلر یاییلاراق، اینسانلارین دیققتینی گؤلدن یاییندیرماغا چالیشیلمیشدیر. مسئله ایله ایلگی‌له‌نن غیری-دؤولتی قوروملارین دئدیکلرینه گؤره، اورمو گؤلونون احیاسی اوچون آیریلان بودجه‌لری آدی کئچن سازمانلار و مربوط شیرکتلر حئیف و میل ائدیب مقصدینه اویغون خرجله‌مه‌میشدیر. حتی اورمو گؤلونون قورودولماسینا اعتراض ائدن غیری-دؤولتی تشکیلاتلار و میللی فعاللار تهدید و دوستاق ائدیله‌رک سوسدورماغا چالیشیلمیشدیر.
آرتیق چوخ کرتیک بیر نقطه‌ده‌ییک. دریا دئدییمیز گؤلوموز سون نفسلرینی چکیر. اورمو گؤلو جان وئریر. اؤلوم و خسته‌لیک آذربایجانلیلارین قاپیسینا دایانیب. اعتراضدان باشقا بیر چاره و یول قالمادیغینا باخمایاراق هله‌لیک موختلیف سببلردن دولایی میللت طرفیندن جیددی بیر اعتراض شکیللنمه‌ییبدیر. بو دورومدا آذربایجان قادینلاری شنبه گونو مرداد آیی‌نین ۲۲-سینده تبریزده «منابع طبیعی» ایداره‌سینین قاباغینا توپلاناراق اعتراض آکسیاسی کئچیریبلر. اورادا اولان بعضی قادینلاردان آلینان معلوماتلارا گؤره موختلیف طیفلردن اولان یوزه یاخین قادین ساده‌جه «اورمو گؤلو سوسوزدور» دئیه شعار سسلندیره‌رک، مسئوللارین دقیتینی بو مسئله‌یه چکمه‌یه چالیشیبلار. قادینلاردان اون-اون بئش نفری ایدراه‌نین ایچریسینه کئچیب، مسئوللارلا گؤروشوب دانیشماغا چالیشیبلار. آکسییا بیر-ایکی ساعات داوام ائدیب بیتیبدیر. آمما قادینلار بو آکسییالارا داوام ائتمه‌یه قرار وئریبلر. بو اوغوردا صاباح، دوشنبه گونو مرداد آیی‌نین ۲۳-و شرقی آذربایجان ایالتی‌نین اوستانداری ایله گؤروشمک اوچون تبریزده اوستانداری قارشیسیندا گؤروشمه‌یه قرار وئریبلر. قادینلار بیلدیری‌لرینده دئییرلرکی، اونلار اوستانداری-یه گئدیب یازدیقلاری متنی اوستاندارا اوخویوب، اونلاری سورغولایاجاقلار و بو ایشه یورولمادان داوام ائده‌جکلر. بو قادینلار اوچون «اورمو گؤلو مسئله‌سی اونلارین اوشاقلاری‌نین و نوه‌لرینین حیاتینی تهلوکه‌یه آتان میللی بیر فاجیعه‌دیر.» اونا گؤره ده سیاسی گؤروشلرین اؤته‌سینده بوتون قادینلاری بو اعتراضا قوشولماغا سسله‌ییرلر. اورتاق سسلندیریله‌جک تک شعار ایسه اورمو گؤلونون محو اولماسینی وورغولایان و مسئوللارا خاطیرلادان «اورمو گؤلو سوسوزدور» شعاری اولاجاقدیر. حاکمیته سرکوب ائتمک اوچون هئچ بیر بهانه یاراتمادان بو اعتراضلاری گئنیشلندیرمک هدف آلینیب‌دیر. «چونکو اورمو دریاسی‌نین مسئله‌سی ساده‌جه اوتوروب غصه‌لنمه‌یین اؤته‌سینده بیر مسئله‌دیر. کیچیک بیر ائکولوژیک سیخینتی دئییل، اؤلوم-قالیم مئسله‌سی، مریضلیک-ساغلاملیق مسئله‌سیدیر.»
بو اعتراضین اهمیتی اوردادیر کی، اورمو گؤلونون طالعی ایله باغلی کریتیکال بیر دورومدا، حاکمیتین اعتراضلاری سوسدورماغا حاضیرلیقلی اولدوغو بیر زاماندا جمعیتین اه‌ن دویارلی کسیمی اولان قادینلار گون اعتباری ایله اه‌ن جیددی بیر آددیم آتماقدادیرلار. بلکه ده بو حرکت بیر قیغیلجیم اولوب بوتون اینسانلارین اوره‌یینه یول تاپیب، اورمو گؤلونون احیاسی اوچون دؤولته و مسئوللارا بیر باسقی اهرومو اولا بیله‌جکدیر. یئتر کی اومیدسیزلییی بوراخیب، مسئله‌نین کؤکونو گوج یاپیسیندا و دؤولت اورقانلاریندا آختاراق و پروبلئمین سببلرینی میللت اولاراق بیربیریمیزده گؤرمه‌یک. یئتر کی منم‌لیکلری، سیاسی آیریشمالاری، فرقلی گؤروشلری، دینی و جنسیتی آیریشمالاری بیر کنارا بوراخیب اورمو گؤلونون قورودولماسینی هامی‌نین حیاتینا منفی معنادا تاثیر ائدن و بیر میللتین باشینا گتیریلن بیر فاجعه کیمی گؤرک. آذربایجان قادینلارینین مین بیر سیخینتی ایچیندن چیخیب گلن سسلرینه سس وئرک.
بو اعتراضلارا قاتیلان بوتون قادینلارا اوغورلار دیله‌یه‌رک، سسلرینه سس وئره‌رک فارس دیلینده یایینلادیقلاری چاغیریشی عینی‌سی ایله بورادا گتیریرم:
