بو مقاله آماندا برینی طرفیندن ۲۰۱۹-جی ایلین آپریل آیی‌نین ۱۰-دا «ThoughtCo» سایتیندا درج ائدیلیب و «اتک‌یازی» ترجومه قروپو طرفیندن آذربایجان تورکجه‌سینه ترجومه ائدیلیب.
بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی بین‌الخالق حقوقون، تهلوکه‌سیزلیگین و اینسان حقوق‌لارینین تامین ائدیلمه‌سی اوچون نظرده توتولموش؛ ایقتیصادی اینکیشاف و دونیا اؤلکه‌لری اوچون سوسیال ترققینی آسانلاشدیران بین‌الخالق تشکیلاتدیر. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتینا ۱۹۳ عضو اؤلکه و سس وئره بیلمه‌ین ایکی دایمی موشاهیده‌چی قوروم داخیلدیر. اونون اساس قرارگاهی نیویورک-دادیر.
نین تاریخی و پرینسیپ‌لری
بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتیندان اوّل میللت‌لر ایتفاقی دونیا دؤولت‌لری آراسیندا صولحون و امکداشلیغین تامین ائدیلمه‌سینه جاوابده اولان بین‌الخالق تشکیلات ایدی. او، ۱۹۱۹-جو ایلده «بین‌الخالق امکداشلیغی تشویق ائتمک و صولحه و تهلوکه‌سیزلییه نایل اولماق اوچون» تاسیس ائدیلیب. ان گوجلو واختیندا میللت‌لر اتفاقی‌نین ۵۸ عضوو وار ایدی و اوغورلو ساییلیردی. ۱۹۳۰-جو ایل‌لرده محور دؤولت‌لرینین (متحدین: آلمان، ایتالیا و ژاپن) نفوذ قازانماسی نتیجه‌سینده اونون اوغورو آزالدی و نتیجه‌ده ۱۹۳۹-جو ایلده ۲-جی دونیا موحاریبه‌سی‌نین باشلاماسینا گتیریب چیخاردی.
«بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی» تئرمینی داها سونرا ۱۹۴۲-جی ایلده وینستون چرچیل و فرانکلین روزولت طرفیندن بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین بیاننامه‌سینده ایستیفاده ائدیلمیشدیر. بو بیاننامه ایکینجی دونیا موحاریبه‌سی زامانی متفق‌لرین (بؤیوک بریتانیا، آمئریکا بیرلشمیش دؤولت‌لری و سووئت سوسیالیست رئسپوبلیکالاری ایتیفاقی) و دیگر دؤولت‌لرین امکداشلیغینی رسمی شکیلده بیان ائتمک اوچون وئریلمیشدیر.
بو گون معلوم اولدوغو کیمی، بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی ۱۹۴۵-جی ایلده کالیفرنیانین سان فرانسیسکو شهرینده کئچیریلن بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین بین‌الخالق تشکیلات کنفرانسیندا، اونون نیظامنامه‌سی حاضیرلانانا قدر رسمی اولاراق تاسیس ائدیلمه‌میشدیر. کنفرانسدا ۵۰ میللتین و بیر نئچه سیویل تشکیلاتین نماینده‌لری ایشتیراک ائتمیش، هامیسی نیظامنامه‌نی ایمضالاییبلار. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی رسمی اولاراق ۲۴ اوکتیابر ۱۹۴۵-جی ایلده نیظامنامه‌سی راتیفیکاسییا ائدیلدیکدن سونرا یارانیب.
بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین پرینسیپ‌لری گله‌جک نسیل‌لری موحاریبه‌دن قوروماق، اینسان حقوق‌لارینی بیر داها تصدیق ائتمک و بوتون اینسان‌لار اوچون برابر حقوق‌لار یاراتماقدیر. بو‌دان علاوه، او، همچینین بوتون عضو دؤولت‌لرین خالق‌لاری اوچون عدالتی، آزادلیغی و سوسیال ترققینی تشویق ائتمک مقصدی داشیییر.
بو گون بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی
عضو دؤولت‌لرین ان ثمره‌لی شکیلده امکداشلیق ائتمه‌سی کیمی مرکب وظیفه‌نین عهده‌سیندن گلمک اوچون بو گون بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی بئش قولا بؤلونور. بیرینجیسی، بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی باش مجمعی‌دیر(مجمع عمومی). بو، اساس قرار قبول ائد‌ن و تمثیل ائد‌ن مجلیسدیر و اونون سیاستی و توصیه‌لری واسیطه‌سیله بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین پرینسیپ‌لرینی قوروماق مسولیتی داشیییر. او، بوتون عضو دؤولت‌لردن عبارتدیر، عضو دؤولت‌لر طرفیندن سئچیلن بیر صدر طرفیندن ایداره اولونور و هر ایلین سئنتیابر-دئکابر آی‌لاری آراسیندا توپلانیر.
بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی تهلوکه‌سیزلیک شوراسی(شورای امنیت) باشقا بیر شعبه‌دیر و ان گوجلوسودور. او، بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتینا عضو دؤولت‌لرین حربی قوّه‌لرینین جبهه بویو یئرلشدیریلمه‌سینه ایجازه وئره بیلر، موناقیشه‌لر زامانی آتشکس فرمانی وئره بیلر و وئریلن فرمانا عمل ائتمه‌دیکلری تقدیرده اؤلکه‌لره قارشی جزالار تطبیق ائده بیلر. او، بئش دایمی عضودن و ۱۰ دییشن عضودن عبارتدیر.
بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین نؤوبتی قولو هلندین لاهه شهرینده یئرله‌شن بین‌الخالق عدالت محکمه‌سیدیر. سونرا ایقتیصادی و سوسیال شورا باش مجمع عضو دؤولت‌لرین ایقتیصادی و سوسیال اینکیشافی، ائله‌جه ده امکداشلیغی‌نین تشویقینده یاردیم ائدیر. نهایت، کاتیبلیک باش کاتیبین رهبرلیک ائتدیگی شعبه‌دیر. اونون اساس مسئولیتی بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین دیگر بؤلمه‌لرینین گؤروش‌لری اوچون لازیم اولان آراشدیرمالار و معلومات‌لاری تقدیم ائتمکدیر.
عضولوک
بو گون دئمک اولار کی، هر بیر موستقیل دؤولت بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین عضوودور. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتینا عضو اولماق اوچون دؤولت هم صولحو، هم ده نیظامنامه‌ده قئید اولونان بوتون عهده‌لیک‌لری قبول ائتمه‌لی و بو عهده‌لیک‌لری یئرینه یئتیرمک اوچون ایسته‌نیلن حرکتی ائتمه‌یه حاضیر اولمالیدیر. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتینا قبوللا باغلی یئکون قراری تهلوکه‌سیزلیک شوراسی‌نین توصیه‌سیندن سونرا باش مجمع قبول ائدیر.
بو گون بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین فونکسییالاری
کئچمیشده اولدوغو کیمی، بو گون ده بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین اساس فونکسییاسی بوتون عضو دؤولت‌لر اوچون صولح و تهلوکه‌سیزلیگی قوروماقدیر. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین اؤزونون اوردوسو اولاماسا دا، عضو دؤولت‌لر طرفیندن تامین ائدیلن صولح‌مراملی قوّه‌لره مالیکدیر. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی تهلوکه‌سیزلیک شوراسی‌نین تصدیقی ایله بو صولح‌مراملی‌لار، مثلاً دؤیوشچولری دؤیوش‌لری برپا ائتمکدن چکیندیرمک اوچون سلاحلی موناقیشه‌نین سون بیتدیگی بؤلگه‌لره گؤنده‌ریلیر. ۱۹۸۸-جی ایلده صولح‌مراملی قوّه‌لر اؤز حرکت‌لرینه گؤره نوبئل صولح موکافاتینی قازاندیلار.
بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی صولحو قوروماقلا یاناشی، اینسان حقوق‌لارینی قوروماق و لازیم گلدیکده هومانیتار یاردیم گؤسترمک مقصدی داشیییر. ۱۹۴۸-جی ایلده باش مجمع، اینسان حقوق‌لاری اوزره عموم‌دونیا بیاننامه‌سینی اینسان حقوق‌لاری اوزره فعالیت‌لری اوچون ایستاندارد کیمی قبول ائتدی. بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی حاضیردا سئچکی‌لرده تئکنیکی یاردیم گؤستریر، محکمه ایستروکتورلاری‌نین و آنایاسا لاییحه‌لرینین تکمیللشدیریلمه‌سینه کؤمک ائدیر، اینسان حقوق‌لاری اوزره مسئول ایشچی‌لری حاضیرلاییر، آجلیق، موحاریبه و طبیعی فلاکت نتیجه‌سینده کؤچکون دوشموش اینسان‌لارا قیدا، ایچمه‌لی سو، سیغیناجاق و دیگر هومانیتار خیدمت‌لر تامین ائدیر.
نهایت، بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی اؤزونون بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی اینکیشاف پروقرامی واسیطه‌سیله سوسیال و ایقتیصادی اینکیشافدا مهم رول اویناییر. او، دونیادا ان بؤیوک تئکنیکی باغیش (کمک هزینه) یاردیمی منبعی‌دیر. بوندان علاوه، عموم‌دونیا صحییه تشکیلاتی؛ UNAIDS ؛ اچ‌آی‌وی، ور‌م و مالاریا ایله موباریزه اوزره قلوبال فوند؛ بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین اهالی(جمعیت) فوندو؛ و دونیا بانکی قروپو بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی‌نین بو آسپئکتینده مهم رول اویناییر. باش تشکیلات همچینین اؤلکه‌لری یوخسوللوق، ساوادلیلیق، تحصیل و گؤزله‌نیلن عؤمور باخیمیندان سیرالاماق اوچون هر ایل اینسان اینکیشافی ایندئکسینی نشر ائدیر.
مین‌ایللیک اینکیشاف مقصدلری
عصرین اوّلینده بیرلشمیش میللت‌لر تشکیلاتی مین‌ایللیگین اینکیشاف مقصدلری آدلاندیردیغی مقصدلری معین ائتدی. عضو دؤولت‌لرین اکثریتی و موختلیف بین‌الخالق تشکیلات‌لار ۲۰۱۵-جی ایله قدر یوخسوللوغون و اوشاق اؤلومونون آزالدیلماسی، خسته‌لیک‌لر و ائپیدئمییالارلا موباریزه و بین‌الخالق اینکیشاف باخیمیندان قلوبال اورتاقلیغین اینکیشاف ائتدیریلمه‌سی ایله باغلی هدف‌لری قبول ائتدی.
سون تاریخه یاخینلاشاندا نشر اولونان بیر حساباتدا الده ائدیلمیش ایره‌لی‌له‌ییش قئید ائدیله‌رک، اینکیشاف ائتمکده اولان اؤلکه‌لرده‌کی سعی‌لری تقدیر ائتدی و داواملی دقت یئتیریلمه‌سی واجیب اولان چاتیشمازلیق‌لاری دا گؤستردی: خیدمت‌لره چیخیشی اولمایان و هله ده یوخسوللوق ایچینده یاشایان اینسان‌لار، گئندر برابرسیزلیگی، ثروت فرقی و ایقلیم دییشیکلیگی‌نین ان یوخسول اینسان‌لارا تأثیرلری.
