ایراندا ایرشاد ناظیری محمد مهدی اسماعیلی فارسجانی قوروماق اوچون پولیس گوجوندن ده ایستیفاده ائدیلهجهیی بارهده خبردارلیق ائدیب. بو ایسه فارس اولمایانلارین رئاکسییاسینا سبب اولوب.
ایرشاد ناظیری دئییب کی بیزنئس لیسئنزییالاریندا(کسب و کار مجوزلرینده) فارسجا آدلارین قویولماسینا داها جدی یاناشاجاغیق. او فارسجانی مدنی اصوللارلا قورویا بیلمهیهجکلری تقدیرده پولیس گوجوندن ایستیفاده اولوناجاغینی بیلدیریب.
پولیس گوجلرینین آد قویماق کیمی مدنی مسئلهلره قاریشماقلاری داها اول ده موشاهیده اولونموشدو. بوندان بیر نئچه مدت اول تهران پولیس قوهلرینین کوماندانی نادر مرادی تهراندا خیدمت ساحهلرینه عایید اولان اوبیئکتلره (دوکان، کافه، رستوران) تورکجه آد قویولماسینین قاداغان اولدوغونو بیلدیرمیشدی. نادر مرادی سونرالار سؤزوندن دؤنسه ده آدلار مسئلهسینین مدنی قوروملارین نظارتیندن چیخاریلیب زوراکی قوهلره وئریلدیگی بللی اولور.
فارسجا اولمایان آدلار
ایراندا فارسجا اولمایان آدلار مسئلهسی چوخ تکرارلانان مسئلهلردندیر. خصوصیله گونئی آذربایجاندا تورکجه آد قویماق دیرهنیشی فرقلی یوللارلا تکرار-تکرار گوندهمه گلیر. آدلار اینسان آدلاریندان توتموش دوکان آدلاری و بیزنئس شیرکتلری آدلارینادک گئنیش ساحهنی احاطه ائدیر. تورکجه آد سئچن شخصلر بو یولدا پروبلئم یاشاییرلار، لاکین تورکجه آد طلب ائدنلرین سایی دا گون به گون آرتیر.
دؤولت ارگانلاری آرتان طلبلری گؤرور و بونا قارشی تدبیر گؤرورلر. لاکین یارادیلان چتینلیکلر تورکجه آدلارین یایغینلاشماسینین یانیندا هله ده ضعیفدیر. مثال اوچون شرقی آذربایجان قئیدیات ایدارهسینین مودیری احمد جودی شرقی آذربایجان ویلایتینده آدلارین آرتیق ۴۰ فایزینین تورکجه اولدوغونو دئمیشدی.
بیر باشقا نومونه ایسه تهراندا خیدمت اوبیئکتلرینین آدلاری ایله باغلیدیر. تهران پولیس گوجلری کوماندانی فارسجا اولمایان آدلارا قاداغا قویولدوغونو دئدیکدن سونرا بونا قارشی اولان رئاکسییانین میقیاسینا گؤره سونرادان اؤز سؤزلرینی گئری آلمیشدی. اعتراضچیلار تهرانین یالنیز فارس شهری اولمادیغینی دئیهرک آلینان قراری تنقید ائتمیشدیلر.
فارسجا اولمایان آدلار موضوعسوندا جاوابده قوروملارلا فارس اولمایان خالقلارین آراسینداکی ضدیت تخمیناً ۱۰۰ ایللیک تاریخه مالیکدیر. لاکین ایرشاد ناظیرلیگینین سون دانیشیغی حکومت ارگانلارینین جیددیتینی ده عکس ائتدیریر.
قارشیلیقلی دیرهنیش: کیم غالیب گلهجک؟
ایلک دفعه پهلویلر دؤوونده فارسجانی بوتون اؤلکهنین تک دیلی حالینا گتیرمک اوچون چالیشماغا باشلادیلار. تک دیل تک میللت شوعاری آلتیندا قورولاجاق اولان ایران میللتی فارس اولمایان ائتنیکلری آسمیله ائتمکله، اونلارین مدنیتلرینی پوزوب، ساختا فارس مدنیتینی قوندارماقلا یاراناجاقدی.
ایران میللت قوروجولاری فارسجا اولمایان آدلارا قارشی آقرئسیو داوراناراق اونلاری تحریف ائدیب یئنی قوندارما آدلار یاراتماغا چالیشیردیلار. پهلوی دؤورونده گونئی آذربایجاندا دییشدیریلن آدلارین سیاهیسی اوزوندور. بونلاردان اورمونون رضائیه، سالماسین شاپور، سایینقالانین شاهیندژه دییشدیریلمهسینی نومونه کیمی گؤسترمک مومکوندور.
آدلارین دییشدیریلمهسی یالنیز آذربایجانلیلارا قارشی دئییلدی. تورکمنلرین یاشادیغی شیمال-شرقی بؤلگهلرده، عربلرین یاشادیغی جنوبی بؤلگهلرده و دیگر اراضیلرده ده فارس اولمایانلارا قارشی عینی سیاست یئریدیلیب. عمومیتله فارسلارین یاشادیغی مرکزی بؤلگهلردن قیراقدا یاشایان هر کس بو سیاستدن اؤز پایینی آلیر و حکومت بوتون ایرانی فارس کیمی تقدیم ائتمهیه چالیشیر.
1357-جی ایل اینقیلابیندان سونرا بو سیاست جدی شکیلده ضعیفلهدی. مثال اوچون دییشدیریلمیش آدلارین بعضیلری یئنیدن برپا ائدیلدی. لاکین بو او دئمک دئییل کی «تک دیل، تک میللت» شوعاری آرادان قالدیریلیب. یئنی قورولان حکومت همین ایدئولوگییانی دین پردهسی آلتیندا گیزلهدهرک داوام ائتدیرمهیه باشلادی.
گونئی آذربایجاندا حاضیردا دا داوام ائدن یوز ایللیک آسیمیلاسیون سیاستی ایندی عکس نتیجهیه سبب اولوب. دؤولت ارگانلارینین فارسجانی طلب ائتمکلری تورکجهنین داها چوخ طلب ائدیلمهسی ایله نتیجهلهنیب. حتی بعضی یئرلرده پهلوی دؤورونده دییشدیریلمیش آدلارین یئنیدن برپا ائدیلمهسی حاقیندا عمومی مراجعتلر ایمضالانیب. مثال اوچون مرندین ۳ کندینده تورکجه آدلارین قایتاریلماسی بارهده کند اهالیسی طرفیندن جاوابده قوروملارا مراجعتلر ائدیلیب.
ایشه پولیسین قاریشماسی رژیمین گوجسوزلویونو گؤستریر
پهلوی دؤورونده آسیمیلاسیون سیاستی چوخ سرت شکیلده یئریدیلیب. مثال اوچون تورکجه یازماق بوتونلوکله قاداغان ائدیلمیشدی. داها یومشاق سیاست آپاران ایسلامی دؤولتین ده پهلوی اوسلوبونا قاییتماسی اهمیته لاییق گؤرونور. بیر سوسیال مئدیا ایستیفادهچیسی قاندال، تاپانجا و دیگر پولیس لوازیماتلارینی گؤسترهرک اونلارین «شیرین فارسجا»-نین اؤیرهدیلمهسی اوچون ایستیفاده ائدیلدیگینی یازیب.
بیر آذربایجانلی فعال دؤولتین بو سیاستینین ایفلاسا اوغرادیغینی یازیب. او فارسجانین هئگئمونییاسینی قوروماق اوچون ایشه پولیسلری قاتان فارسجانین حامیلرینین اقتصادی، سیاسی و مدنی باخیمدان اودوزدوقلارینی یازیب.
بو موضوع حاقیندا رسمی ارگانلاردان هله کی ایکینجی بیر آچیقلاما وئریلمهییب لاکین گؤستریلن رئاکسییالار و فارسجا اولمایان آدلارا آرتان طلبلره اساساً حکومتین بئلهجه آقرئسسیو داورانیشلارلا ایستهدیگی نتیجهیه چاتماسی اوزاق گؤرونور.