ماکی سربست بؤلگه‌سی یاخینلیغیندا یئرله‌شن بیر فروآلیاژ کارخاناسی‌نین ضررلی توستو و توللانتی‌‌لارینین اطراف-موحیطه منفی تأثیری یئرلی اهالیده اعتراض‌لارا سبب اولوب. اعتراض ائد‌نلر «کابی آلیاژ» آدلانان بو کارخانانین مودیرلرینی و ماکی سربست بؤلگه‌سینه سوروملو اولانلاری اطراف-موحیطی چیرکلندیرمکله گوناهلاندیریرلار.
کارخانانین صاحیبی هندوستانلیدیر و یئرلی سوروملو قوروم‌لار بو کارخانانین بؤلگه‌ده تیکیلمه‌سی‌نین ماکی سربست بؤلگه‌سی‌نین ایقتیصادیاتینا فایدالی اولاجاغینی دئمیشدیلر. لاکین یئرلی مئدیا آکتیویست‌لری کئچن آی‌لاردا بو کارخانادان اؤلکه خاریجینه ایخراجاتین اولمادیغینی بیلدیره‌رک، فروآلیاژ کارخاناسی‌نین آنجاق بؤلگه‌نین طبیعتینه منفی تأثیر ائتدیگینی قئید ائدیبلر.
اعتراض‌لار نتیجه‌سینده ماکی سربست بؤلگه‌سی طرفیندن کارخانانین رهبرلیگینه خبردارلیق مکتوبو گؤندریلیب. اما یئرلی مئدیا فعال‌لاری بونون تاثیرسیز اولدوغونو دئییرلر. حاضیردا مئدیا واسطه‌سیله اعتراض‌لار داوام ائدیر. بو یاخینلاردا ایسه آکتیویست‌لر بو کارخانانین ضررلی فعالیتینی دایاندیرماق اوچون بیر کامپانییایا باشلاییبلار.
بو کارخانا نیه ماکی بؤلگه‌سینده تیکیلیب؟
«Maku.times»اینستاگرام صحیفه‌سینین وئردیگی معلوماتا اساساً کارخانانین ماکی سربست بؤلگه‌سینده تیکیلمه‌سینه سبب کیمی بؤلگه‌ده کارخانانین فعالیتی اوچون واجیب اولان خام‌مالین اولماسی گؤستریلسه ده اصلینده بو بئله دئییل. حاضیردا کارخانانین خام‌مالی تانزانیادان گتیریلیر. بو حالدا کارخانانین بؤلگه‌نین اقتصادیاتینا وئره‌جه‌یی موثبت تأثیر ده سوال آلتینا دوشور. «Maku.times» صحیفه‌سینین وئردیگی معلوماتا اساساً سؤز وئریلن ایخراجات دا باش توتماییب.
اورتادا تانزانیادان ماکی سربست بؤلگه‌سینه قدر اوزانان اوزون بیر مسافه وار. تانزانیادان چیخاریلان خام‌مال اوّلجه ایرانین ان جنوب نقطه‌لرینه چاتدیریلیر داها سونرا ایسه اؤلکه‌نین ان شیمال نقطه‌لریندن بیری اولان ماکی سربست بؤلگسینه مال ائدیلمک اوچون گتیریلیر. یئرلی فعال‌لار بونو شوبهه‌لی حساب ائدیرلر. لاکین بو کیمی حال‌لارا دونیانین بیر چوخ یئرینده راست گلمک مومکوندور. بونون آدی چئوره عیرقچیلیگی‌دیر.
دوکتور رابرت بالاردا گؤره بیر اؤلکه‌ده تهلوکه‌لی صنایع و تیجارت اوبیئکت‌لرینین یئرینی معین ائتمکده عیرق، سوسیال-اقتصادی ایستاتوسدان داها واجیب رول اویناییر. بو ایسه چئوره عیرقچیلیگی‌دیر. بئله‌جه تهلوکه‌لی توللانتی‌لاری اولان کارخانانین آذربایجانلی‌لارین یاشادیغی بؤلگه‌ده تیکیلمه‌سی اؤلکه سوییه‌سینده عیرقچیلیگین نومونه‌سیدیر.
چئوره عیرقچیلیگی ندیر
بو نظریه ایلک دفعه ۱۹۸۲-جی ایلده آمئریکا بیرلشمیش دؤولت‌لرینده اورتایا چیخیب. آمئریکا قارادریلی‌لرینین مدنی حاق‌لارینی قورویان حرکاتین رهبرلریندن اولان بنجامین چاویس آمئریکا بیرلشمیش دؤولت‌لرینده اطراف موحیطله باغلی اولان سیاست‌لرین عیرقی آیری‌سئچکیلییه اساسلاندیغینی دئییب. چاویسه گؤره حکومت‌لر ضررلی توللانتی‌لاری و اطراف موحیطی چیرکلندیرن موسیسه‌لری آزلیق‌لارین یاشادیقلاری بؤلگه‌لرده بیله‌رکدن یئرلشدیریرلر.
عیرقچی سیاست ضررلی موسیسه‌لری آزلیق‌لارین یاشادیغی یئرلرده یارادیر. آزلیق‌لار بزرگراه‌لارین کناریندا، کانالیزاسییا سیتئمی‌نین اولمادیغی محله‌لرده، تهلوکه‌لی توللانتی‌لاری اولان کارخانالارین قونشولوغوندا یاشاییرلار. بونون نتیجه‌سینده ایسه آزلیق‌لارین یاشادیقلاری یئرلرده باشقا یئرلرله موقاییسه‌ده ساغلاملیق گؤستریجیلری داها آشاغی سوییه‌ده اولور.
ایراندا چئوره عیرقچیلیگی
چئوره عیرقچیلیگی ایراندا چوخ راست گلینن مسئله‌لردن بیریدیر. ایراندا فارس اولمایانلارین یاشادیقلاری بؤلگه‌لرده چئوره پروبلئم‌لری گونو-گوندن آرتاماقدادیر. آذربایجاندا یئرله‌شن و هر اؤتن ایل قورویان اورمو گؤلو ۱۰ ایلدن چوخدور کی موختلیف اعتراض‌لارا سبب اولور. اساساً عرب‌لرین یاشادیقلاری خوزستان ویلایتینده یاشانان اعتراض آکسییالاری کارون چایی‌نین و هورالعظیم باتاقلیق‌لارینین قوروماسینا دقتی چکمک باش توتوب. بوندان اول ایسه ایرانین جنوب شرقینده یئرله‌شن بلوچستاندا بیر گؤل تامام قورویوب. فارس اولمایان وطنداش‌لار بونا سبب کیمی چئوره عیرقچیلیگینی گؤستریرلر.
اورمو گؤلو و اهواز اعتراض‌لاری سرت شکیلده یاتیریلیب. لاکین فارس‌لارین یاشادیقلاری اصفهان شهرینده زاینده‌رود چایی‌نین قوروماسینا اعتراض ائد‌ن اینسان‌لارین بو اعتراضی دؤولت طرفیندن آنلاییشلا قبول ائدیلدی و حتی اعتراض آکسییاسی دؤولت کانال‌لاری واسطه‌سیله جانلی یاییملاندی. بو ایسه سوسیال مئدیا ایستیفاده‌چی‌لرینین جدی رئاکسییاسینا سبب اولدو. بونا اعتراض ائد‌ن وطنداش‌لاردان بیری اؤز اعتراضیندا بونلاری یازیب: «عینی مسئله‌لر اوچون اعتراض ائد‌ن فارس‌لارا مئیوه سویو وئریلیر، عرب‌لره گولله آتیلیر، آذربایجانلی‌لار ایسه حبس ائدیلیرلر.» طبیعی کی بونلارین هئچ بیری تصادفی دئییل.
اساساً فارس‌لارین یاشادیقلاری مرکزی بؤلگه‌لر سوسوز یئرلردیر و اونلارین سولاری اساساً فارس اولمایانلارین یاشادیقلاری بؤلگه‌لردن چکیلمیش سو کمرلری واسطه‌سیله تامین ائدیلیر. لاکین بورادا فارس اولمایانلارین وضعیتی و اونلارین سویا اولان طلبات‌لاری نظره آلینمیر. سو احیاط‌لاری بول اولان و فارس اولمایانلارین یاشادیقلاری بؤلگه‌لرین سولاری فارس‌لارین یاشادیقلاری بؤلگه‌لره داشینیر دئیه فارس اولمایانلار سوسوزلوقدان اذیت چکیرلر. بونونلا یاناشی اساساً فارس‌لارین یاشادیقلاری و طبیعی سو احتیاط‌لاری اولمایان بؤلگه‌لر ایسه باغچیلیق و اکینچیلیک مرکزینه چئوریلیرلر. سون اهواز اعتراض‌لاریندا اصفهاندا یئتیشدیریلمه‌سی اوچون چوخ سویا احتیاجی اولان دویونون اکیلمه‌سی اورتایا چیخدی.
اصفهاندا باش توتموش اعتراض آکسییالاریندان سونرا اونلارین قونشولوغوندا یئرله‌شن و اساساً لرلارین یاشادیقلاری چهارمحال و بختیاری استانیندا دا اعتراض آکسییالاری باش توتدو. اعتراض ائد‌ن اهالی اؤز تورپاق‌لاریندا اولان سو احتیاط‌لارینین مرکزی ویلایت‌لره آپاریلماسینا قارشی چیخیردیلار.
دئمک خوزستان و چهارمحال و بختیاری استانی کیمی فارس اولمایانلارین یاشادیقلاری ویلایت‌لرده سو پروبلئمی دؤولتین مرکزی ویلایت‌لره گؤستردیگی خصوصی دقتین نتیجه‌سینده یارانیب. لاکین عینی مسئله اوچون باش توتموش اعتراض‌لارا عینی موناسیبت سرگیلنمه‌ییب. بوتون بونلار چئوره عیرقچیلیگی‌نین نومونه‌لریدیر.
فروآلیاژ کارخاناسی‌نین ماکیدا تیکیلمه‌سی‌نین سببی عیرقچیلیکدیر
ایراندا فارس عیرقچیلیگینی تنقید ائد‌ن ان بؤیوک آزلیق آذربایجان تورک‌لریدیر. ماکی فعال‌لارینین «کابی آلیاژ» آدلانان کارخانانین زهرلی توللانتی‌لارینا قارشی ائتدیکلری اعتراض دا بونا نومونه‌دیر. اونلار تهلوکه‌لی توللانتی‌لاری اولان کارخانانین ماکی سربست بؤلگه‌سینده تیکیلمه‌سینی و ائتدیکلری اعتراض‌لارین نتیجه‌سیز قالماسینی چئوره عیرقچیلیگی ایله علاقه‌لندیریرلر.
فروآلیاژ کارخاناسی‌نین خام‌مالی اؤلکه‌نین جنوبوندان ایدخال اولوندوغو حالدا کارخانانین شوط شهری‌نین یاخینلیغیندا تیکیلمه‌سی چئوره عیرقچیلیگینه آچیق نومونه‌دیر. چئوره عدالتی‌نین آتاسی لقبینی آلان رابرت بالاردین دئدیگی کیمی بو کیمی ضررلی موسیسه‌لرین تیکیله‌جه‌یی یئرلری معین ائتمک اوچون عیرق مسئله‌سی اساس رول اویناییر. فروآلیاژ کارخاناسی‌نین آذربایجاندا تیکیلمه‌سی ده اونون ایستراتژی مؤوقعی و یا یئرآلتی قازینتی‌لاری ایله باغلی دئییل، بیرباشا عیرقی مسئله ایله باغلیدیر. چونکی ایراندا عیرقچیلیک آیاق آچیب یئریییر.
چئوره عیرقچیلیگینه قارشی موباریزه داوام ائدیر
«کابی آلیاژ» کارخاناسی‌نین چئوره‌یه منفی تأثیرینه قارشی اعتراض‌لارا سیویل فعال‌لار باشلاسالار دا حاضیردا بو اعتراض‌لار بؤیوک میقیاسا چاتیب. ماکیدا سوسیال مئدیا ایستیفاده‌چی‌لرینین سوروملو قوروم‌لارا گؤستردیگی تضییق نتیجه‌سینده ماکی سربست بؤلگه‌سی طرفیندن کارخانانین رهبرلیگینه خبردارلیق مکتوبو گؤندریلیب.
داها سونرا ایسه فعال‌لار بیر کامپانییایا باشلادیلار. بو کامپانییادا فروآلیاژ کارخاناسی‌نین توللانتی‌لارینی ضررسیزلشدیرمک اوچون سوروملو قوروم‌لارین جدی شکیلده دقت آییرماسی طلب اولونور.
ان سون ایسه شوط شهری‌نین جومعه ایمامی بونا موناسیبت بیلدیریب. او اؤلکه سوییه‌سینده چئوره سوروملولاری‌نین بو مسئله‌یه دقت آییرمالارینی طلب ائدیب.
