ایراندا توییترین فارس اولمایان سوسیال مئدیا ایستیفاده‌چی‌لری یئنی بیر کامپانییایا باشلاییبلار. «منوفارسی» (من و فارسجا) باشلیقلی بو کامپانییادا فارس اولمایانلار اؤلکه‌ده اوزلشدیکلری چتینلیک‌لر و تحقیرلردن یازیرلار. 10 بهمن تاریخیندن باشلایان بو کامپانییادا ایستیفاده‌چی‌لر اؤلکه‌ده‌کی تک‌دیللی‌لیگی تنقید ائده‌‌رک اؤز تجروبه‌لرینی پایلاشیرلار.
موختلیف ائتنیک‌لرین ایشتیراکی ایله یارانان بو کامپانییادا پایلاشیلان تجروبه‌لر عمومیتله آجی خاطره‌لر کیمی قئید ائدیلیب. خصوصیله دقت چکن موضوع‌لاردان بیری فارس اولمایانلارین ایلک دفعه مکتبده فارسجانی آنلاماق و اونو دانیشماق مجبوریتینده اولماقلاری حاقیندا خاطره‌لردیر. بونونلا یاناشی ایستیفاده‌چی‌لر اونیوئرسیته‌ده، ایش یئرینده و ائله‌جه ده حربی خیدمتده اوزلشدیکلری منفی تجروبه‌لر حاقیندا یازیبلار.
رسمی دیل کونسئپسییاسی‌نین اؤلکه‌ده نئجه چتین‌لیکلره سبب اولماسی، آنا دیلی فارسجا اولمایانلارین نئجه تحقیرلره معروض قالماسی ایستیفاده‌چی‌لر طرفیندن ماراقلا قارشیلانیب. حاضیردا داوام ائد‌ن بو کامپانییا بیر چوخ خبر آگئنتلیگی‌نین ده دقتینی جلب ائدیب.
تجروبه‌لر یوخسا عؤمورلوک عذاب‌لار؟
بعضی ایستیفاده‌چی‌لر اوشاق یاشلاریندا فارسجانی لهجه ایله دانیشدیقلاری اوچون تحقیر اولوندوقلارینی و بونون اوچون ده عذاب چکدیکلرینی یازیبلار. فارسجا دانیشا بیلمه‌مک و یاخود لهجه ایله دانیشماق فارس اولمایانلارین مکتبین ایلک ایل‌لرینده قارشیلاشدیقلاری پروبلئم‌لردن بیریدیر. بیر ایستیفاده‌چی فارسجا دانیشا بیلمه‌دیگی اوچون آز قالا بوغولدوغونو یازیب.
مکتبین ایلک ایل‌لری عمومی تحصیل اوچون ان واجیب دؤورلردندیر. و بو ایلک ایل‌لر فارس اولمایانلارین بیر چوخو اوچون آجی خاطره‌لرده خاطیرلانیر. بیر باشقا ایستیفاده‌چی یازیب کی فارس اولمادیغیم اوچون آز قالا منی عقلی گئری اولان اوشاق‌لار اوچون نظرده توتولموش مکتبه گؤندره‌جکدیلر.
اجتماعی فعال سئویل سلیمانی «iranwire.com» سایتینا وئردیگی موصاحیبه‌ده ایرانداکی تحصیل سیستئمی‌نین یالنیز فارس‌لار اوچون اویغون اولدوغونو دئییب. او دئییب کی، موجود درسلیک‌لر شاگیردلره دیل اؤیرتمک اوچون دئییل ساوادلانماق اوچوندور. یعنی بو کیتاب‌لار داها اوّلدن فارسجانی بیلن فارس اوشاق‌لارین ساوادینی آرتیرماق اوچوندور.
دئمه‌لی مکتبه داخیل اولان فارس اولمایان اوشاق‌لار فارس حساب ائدیلیرلر. بونونلا دا فارس اوشاق‌لاری ایله موقایسه‌ده داها چوخ چتین‌لیکله قارشیلاشیرلار.
بوندان باشقا فارس اولمایان اوشاق‌لار گئتدیکلری مکتب‌لرده عیرقچی موناسیبت‌لر و تحقیرلرله ده قارشیلاشیرلار. بو دا فارس اولمایانلارین مکتبده یاشادیقلاری اورتاق تراومادیر.
بعضی آذربایجانلی ایستیفاده‌چی‌لر مکتبده تورکجه دانیشدیقلاری اوچون جریمه اولوندوقلارینی دا یازیبلار. بعضی‌لری ایسه صرف تورک اولدوقلاری اوچون تحقیر اولوندوقلارینی، بونون اوچون کیملیک‌لرینی گیزلتمک مجبوریتینده قالدیقلارینی دئییبلر.
موضوع ایله باغلی یازیلمیش توییت‌لردن بئله نتیجه‌یه گلمک اولور کی، یوخاریدا سادالانان اذیت‌لری چوخونلوقلا اساساً تهران و دیگر شهرلره کؤچموش عائله‌لرین اوشاق‌لاری چکیبلر. اوشاق یاش‌لاریندان لهجه‌سینه و میللی کیملیگینه گؤره تحقیر اولونماق اینسان‌لاردا کیملیک بحرانی‌نین یارانماسینا و اونلارین گئتدیکجه آسیمیله اولماسینا سبب اولور.
عیرقچیلیک: «سیز تورکسونوز یوخسا اینسان؟»
«منوفارسی» کامپانیاسیندا خصوصی یئر آلان موضوع‌لاردان بیری ده فارس عیرقچیلیگیدیر. بیر ایستیفاده‌چی اورتا مکتبین ایکینجی صینیفی‌نین ایلک گونونده بیر فارس معلمین «سیز تورکسونوز یوخسا اینسان؟» سوالینی سوروشدوغونو یازیب. بیر باشقا ایستیفاده‌چی ایسه سوی‌آدی‌نین «تورکی» اولدوغو اوچون صینیف یولداش‌لارینین اونا گولدوکلرینی یازیب.
بیر عرب وطنداش معلمین اونون عرب اولدوغونو بیلدیکدن سونرا نه یاخشی کی، بیز عرب اولمادیق و بؤجک یئمیریک و داها سونرا اونا سن عرب دئییلسن، عرب دیللیسن دئمه‌یینی یازیب. بیر باشقا عرب ایستیفاده‌چی عربجه شعر یازان شاعیرلرین حبس ائدیلدیگینی بیلدیریب.
ایراندا فارس دیلی و مدنیتی دومینانتدیر. بونا گؤره ده باشقا ائتنیک کیملییه منسوب اولان شخص‌لر آیری‌سئچکیلییه معروض قالیرلار. مثال اوچون تورک‌لر و عرب‌لری کلاسسیک فارس مدنیتی و ادبیاتیندا یاد کیمی و بعضا ده دوشمن کیمی تصویر ائدیلیب. بو موضوع خصوصیله تاریخ درسلیک‌لرینده چوخ راست گلینن مسئله‌دیر.
ائکسکلوزیو(انحصاری) فارس میللتچیلیگی پهلوی‌لر دؤوروندن بو گونه‌دک گلیب چاتیب. ایران کیملیک قوروجولاری ایرانی فارس ایله برابر توتاراق باشقا ائتنیک‌لری فارسلاشدیرماغا چالیشیبلار. آسسیمیلاسیون سیاستی‌نین نتیجه‌سینده اؤلکه‌ده چوخ قدیم کئچمیشی اولان و بؤیوک سایا مالیک اولان تورک‌لر یاد اولاراق تانیتدیریلیر، تحقیر اولونور و اونا نیفرت بسله‌نیلیر. ایرانداکی ائکسکلوزیو میللتچی‌لییه گؤره دیگر ائتنیک قروپ‌لار اونلارا گؤره یاد حساب ائدیلیر و بونون نتیجه‌سی اولاراق حاضیردا ایراندا فارس اولمایانلارا قارشی عیرقچی موناسیبت گؤستریلیر.
تحقیرلرین نتیجه‌سی
ایراندا ائتنیک‌لری تحقیر ائتمک، اونلارا قارشی آلچالدیجی ایفاده‌لر ایستیفاده ائتمک دئمک اولار کی عادته چئوریلیب. بعضی حال‌لاردا عمومی اعتراض آکسییالارینا بئله سبب اولان بو تحقیرلر حاقیندا ایستیفاده‌چی‌لر «منوفارسی» کامپانییاسیندا دا یازیبلار.
بیر تورک ایستیفاده‌چی حربی خیدمتده تحقیر اولوندوغو اوچون قارشی طرفله دالاشدیغینی و نتیجه‌ده جزالاندیریلدیغینی و داها چوخ خیدمت ائتمه‌یه مجبور اولدوغونو یازیب.
بیر تورکمن ایستیفاده‌چی بیر تورکمن طلبه‌نین صینیف یولداش‌لارینین اونون لهجه‌سینه گولدوکلری اوچون تحصیلی ترک ائتدیینی یازیب. باشقا بیر ایستیفادچی‌نین یازدیغینا گؤره عینی حاللا بیر کورد ده قارشیلاشاراق تحصیل آلماغی دایاندیریب.
یازیلان تجروبه‌لره اساساً ائتنیک‌لرین کیملیگی و دیل‌لری حاقیندا اولان سؤزده ظارافات‌لار اینسان‌لارین حیاتیندا عؤمورلوک ایز قویور. یارانان منفی پیسخی تاثیرلر اینسان‌لارین عؤموربویو داشیدیغی یوکه چئوریلیر. تحقیر اولونان شخص زامان کئچدیکجه دونیایا اونو تحقیر ائد‌نلرین گؤزو ایله باخماغا باشلاییر و اؤزونو فارس‌لارین بیندیکلری حالا سالماغا چالیشیر. آمئریکالی سوسیولوق دو بویز (۱۸۶۸-۱۹۶۳) عیرقچیلیک نتیجه‌سینده یارانان بو پیسخی دورومو ایکیلی شوعور آألاندیریر. لهجه ایله دانیشماقدان چکینمک و بونون اوچون سوکوت ائتمک بو وضعیته نمونه‌لردیر.
ایستیفاده‌چی‌لرین بعضی‌لری فارس‌لارین اونلارین لهجه‌لرینه گوله‌جکلریندن چکیندیکلری اوچون موختلیف فورصت‌لری الدن وئردیکلرینی یازیبلار.
رنگ کورو عیرقچیلیک
بؤیوک ماراقلا قارشیلانان بو کامپانییا فرقلی خبر آژانس‌لاری و فارس‌لارین دا دقتینی جلب ائدیب. فارس عیرقچیلیگینی تنقید ائد‌نلرله یاناشی بعضی ایستیفاده‌چی‌لر اصلینده بئله مسئله‌لرین اهمّیتسیز اولدوغونو یازیبلار.
سوسیولوق‌لارین دئدیگینه گؤره عیرقچیلیگین قارشیسیندا سسسیز قالماق و «ائتنیک‌لرین فرقی یوخدور»، «بوتون اینسان‌لار برابردیرلر» کیمی عمومی سؤزلرله کیفایت‌لنن‌لر اصلینده عدالتسیزلیگین داوامینا کؤمک ائدیرلر. اونلار برابرلیک ادعاسی ایله یاناشی عیرقچیلییه لاقئید یاناشمانی رنگ کورو عیرقچیلیگی آدلاندیریرلار. «منوفارسی» کامپانییاسیندا فارس اولمایانلارین عذاب‌لارینی اهمیتسیز سایانلار، ناتورال(خنثی) مؤقع توتدوقلارینی سانسالار دا اصلینده عدالتسیزلیگین یانیندا دورورلار. چونکی اونلارین نورمال حساب ائتدیکلری دوروم اصلینده عدالتسیزلیک و عیرقچی‌لیکله دولودور و بونا قارشی سس‌سیزلیک ایسه گیزلی عیرقچیلیک (Covert Racism) حساب ائدیلیر.
