میللت آنلامینی ایفاده ائتمک اوچون دیلیمیزده ایکی سؤزجوک واردیر: میللییت و میللت. بونلاردان بیرینجیسی دیلسل(لیسانی)، دینی، عیرقی، قؤومی، تاریخی، جوغرافی، ایقتیصادی و سیاسی عامیللرین تاثیری ایله مئیدانا گلن ائتنیک بیر توپلولوغو ایفاده ائدر. ایکینجی‌سی ایله بو توپلولوقدا دوغان عومومی بیر ایداره‌نی آنلادیر.
مادزینی’نین مشهور تعریفینه گؤره میللت “تورپاغین، منشایین، اخلاق ایله عادتلرین و دیلین بیرلیگیندن دولایی حیاتیندا و ایجتیماعی ویجدانیندا آنلاشما و اورتاقلیق یاراتمیش بیر اینسان توپلولوغونا” دئییلیر.
دورکیمین دوشونجه‌سینه گؤره ایسه ” ائتنیک عامیل‌لر ویا ساده‌جه تاریخی سبب‌لرله عئینی قانونلار آلتیندا یاشاماق و تک بیر دؤولت قورماق ایسته‌ین اینسان توپلولوغونا میللت دئییلیر.”
دورکیم، بو تعریفی موشاهیده ائتدییی اولای‌لارلا تایید ائدرکن “ایصرارلا تایید اولونورسا، بو کوللئکتیو ایرادنین تامین اولونماق حاقیندا مالیک اولدوغو و بو ایراده‌نین دؤولت قورماغا بیریجیک اساس تشکیل ائتدییی، ایندیکی مدنی میللت‌لرجه، آرتیق بیر پرینسیپ اولموشدور” دئییر.
مادزینی‌نین تعریفی ایله دورکیمین تعریفی آراسینداکی ایفاده فرقینه دیقت ائتمک لازیمدیر: بیرینجی‌سینده میللت عونصوری و تاریخی بیر اولای( واقیعه)-دیر. ایکینجی‌سینده ایسه میللت ایجتیماعی و ایداری بیر حادیثه‌دیر. او بیرینده میللتین اولوشماق گئدیشی آنلادیلیر؛ بو بیرینده- میللت بیر “پرینسیپ” کیمی گؤستریلمیشدیر. او روشئیمدیر(روشئیم: جنین)، بو اوشاقدیر. او آغاجدیر، بو مئیوه‌دیر. او آنادیر، بو بالادیر. او میللییتدیر، بو میللتدیر.
دیللری، عادت‌لری، تاریخ‌لری و دین‌لری، وطنلری و باشقالاری بیر اولان اینسانلار بیر میللییت تشکیل ائدرلر؛ فقط بیر میللییتین میللت حالینا گلمه‌سی عومومی شوعور و کوللئکتیو ایراده‌نین اورتایا چیخماسینا باغلیدیر. بو ایسه یالنیز “ایجتیماعی حافیظه” وظیفه‌سینی گؤرن اورقانین یارانماسییلا ووجودا گلیر. بو اورقان موختلیف زامانلارا گؤره دَییشیر. اورتا چاغلاردا بو وظیفه‌نی فئودال کسیم گؤرور، میللییتین سوسیال حیات و گله‌نک‌لرینی قئید و ضبط ائدن “حافیظه” خان سارایلاری ایله شووالیه قالالاریندان عیبارت اولوب قالیردی. زامانین دَییشمه‌سییله، طبیعی اولاراق بو اورقان دا دَییشدی. بورژووازینین اورتایا چیخیشی ایله فئودال سیستئم داغیلدی. معنویات مرکزی قالالاردان شهرلره کئچدی. شهرلرده یئتیشن آیدین(ضیالی) کسیم میللتین شوعورونو تربییه و ایراده‌سینی تمثیل ائدن بیر صینیف حالینا گلدی.
بو صینیف، قوللاندیغی اَن بؤیوک واسیطه- مطبوعات یولویلا میللییت‌ده‌کی کوللئکتیو ایراده‌نی ایشله‌دی؛ اؤز آراسیندان بو ایراده‌نی گوجلندیرن آداملارییلا صنعت آداملاری یئتیشدیردی. بونلارین سایه‌سینده منلی‌یینی ترک ائدن میللییت توپلولوغو بیر میلت اولماق عزمینه گلدی.
دئموکراتیک آذربایجان توپلولوغوندا بو میللت اولماق ایراده‌سی، سؤزون، عصریمیزده‌کی مدنی آنلامییلا، 28 مای حادیثه‌سی و بیاننامه‌سی ایله قورولدو. 32 ایلدن بری دونیا تاریخی‌نین اَن قورخونج بیر ایستیلاسی آلتیندا اولماسینا، اَن آمانسیز توتالیتئر بیر رئژیمین محکومو اولماسینا باخمایاراق، آذربایجان توپلولوغو بو ایراده‌یه صادیق قالدیغینی هر فورصتده ایظهار ائتمکده، میللییت دؤوروندن چیخاراق میللت اولدوغونو، 28 مای دوشونجه‌سینه باغلیلیغینی هر واسیطه ایله ایثبات ائتمکده‌دیر.
قایناق:
آذربایجان، ایل 1، سایی 5
1.آغوستوس. 1952 آنکارا
