دی آیی‌نین ۳۰-دا تانینمیش شاعیر و دوشونور ناصر مرقاتی‌نین آنیم مراسیمی کئچیریلدی. بو تدبیرده تکجه بو مؤلفی تانیدیغیم اوچون یوخ، عینی زاماندا اؤز تورپاغیمین اینسان‌لارینی، خصوصاً ده او تورپاق‌لاردان اوزاقدا یاشایان اینسان‌لاری داها یاخیندان تانیماق و اونلاردان نه اؤیره‌نه بیله‌جه‌ییمی گؤرمک ایسته‌دیگیم اوچون ایشتیراک ائتدیم. دوزونو دئسم، اؤلوم خبری یاییلانا قدر اونون حاقیندا هئچنه ائشیتمه‌میشدیم. اونون حاقیندا آنجاق داها چوخ معلومات الده ائتمک و حؤرمت ائتدیگیم بیر چوخ اینسانین نییه اونون وفاتیندان درین کدرلندیگینی آنلاماق ایسته‌دیم. بونا گؤره ده ایشتیراک ائتدیگیم اوچون چوخ شادام، چونکی ائشیتدیگیم شئی‌لر منه بیر اینسانین دییشیکلیک یاراتماق اوچون بیر چوخ یولدان نئجه ایستیفاده ائده بیله‌جه‌یی حاقیندا چوخ شئی اؤیرتدی. من اؤیرندیم کی، دییشیکلیک ائتمک اینقیلاب کیمی بؤیوک فرق یاراتماق دئییل، چوخلو کیچیک دییشیکلیک‌لر ائتمکدیر. گلین، بونو نئجه اؤیرندیگیمی سیزه دئییم.
بو تدبیر ناصر مرقاتی‌نین یارادیجیلیغینا و اینتئللئکتوال ارثینه وئریلن دیرین بیر گؤستریجیسی اولماقلا یاناشی، اونون ادبیاتا و فلسفه‌یه وئردیگی تؤحفه‌لرینی خاطیرلاماق اوچون بیر آرایا گلن عایله‌سی، دوست‌لاری، همکارلاری و صنعت‌سئورلرین ایشتیراکی ایله باش توتدو. مراسیمده اونون حیات و یارادیجیلیغی باره‌ده چیخیش‌لار ائدیلدی، اونون شعرلری و فلسفی باخیش‌لاری وورغولاندی. تدبیر، همچینین، ناصر مرقاتی‌نین ادبی و معنوی ارثی‌نین گله‌جک نسیل‌لره اؤتورولمه‌سی‌نین واجیبلیگینی بیر داها اؤنه چیخاردی.
مراسیم «زوم» پلاتفورماسیندا دؤکتور لاله جاوانشیر طرفیندن تقدیم اولوندو. او، چیخیشیندا ناصر مرقاتی‌نین یارادیجیلیغینا دایر اؤنملی مقام‌لارا توخوندو. شاعیرین دوست‌لاری، طلبه‌لری و سئو‌نلرینین ایشتیراک ائتدیگی تدبیرده، مرقاتی‌نین دیله و ادبیاتا یاناشما طرزینی دییشمکله بیر اینقیلاب یاراتماق آرزوسوندا اولدوغونو وورغولادی. لاله جاوانشیر، همچینین، اونون «تالانمیش گونش» کیتابی‌نین اوزون‌مدتلی و درین تأثیره مالیک اولدوغونو قئید ائدرک، بو اثرین شاعیرین دوشونجه دونیاسینی و یارادیجیلیغی‌نین گوجونو نوماییش ائتدیردیگینی بیلدیردی.
ناصر مرقاتی‌نین حیات یولداشی سهیلا خانیم مراسیمده چیخیش ائدرک اونون شخصیتی و دَیَرلری حاقیندا آغیزدولوسو دانیشدی. او، ناصرین یالنیز بؤیوک بیر شاعیر و دوشونور دئییل، عینی زاماندا فداکار بیر عایله باشچیسی اولدوغونو دئدی. اونلارین اوچ گؤزل و عالی تحصیللی اؤولاد بؤیوتدویونو بیلدیرن سهیلا خانیم، عایله‌لرینین هر زامان بیلیک و موذاکیره اوزَرینده قورولدوغونو قئید ائتدی. ائولرینده تئز-تئز علمی و ادبی صحبت توپلانتی‌لاری تشکیل ائدیر، اؤیرندیکلرینی باشقالارینا اؤتورمک اوچون چالیشیردیلار. سهیلا خانیمین دئدیکلریندن اؤیرندیم کی، اینسانین بیر هو‌سی و مقصدی اولسا بئله، عایله هر زامان بیرینجی یئرده اولمالیدیر. هر هانسی بیر دییشیکلیگی یاراتماغین ایلک قایداسی اونو ایلک اؤنجه اؤز عایلنده فورمالاشدیرماقدان کئچیر.
ناصرین گنج نسیل‌لری و آز یاشلی اوشاق‌لاری همیشه دستکله‌دیگینی، اونلارا کیتاب و دفترلر آلاراق تحصیله تشویق ائتدیگینی بیلدیرن سهیلا خانیم، اونون هئچ واخت دوغما شهرینی ترک ائدیب گئتمه‌یه راضی اولمادیغینی دا وورغولادی. او، ناصرین اؤز دَیَرلرینه صادیق قالدیغینی و موباریزه‌سینی دوغما تورپاق‌لاریندا داوام ائتدیرمه‌یه قرارلی اولدوغونو سؤیله‌دی. اونلارین فریدون قاراچورلو طرفیندن تانیش ائدیلدیگینی خاطیرلادان سهیلا خانیم، همچینین ناصرین علیرضا نابدیل ایله درین دوستلوغو، صمد بهرنگی و حمزه فراهتی ایله اولان علاقه‌لرینین اونون دوشونجه دونیاسینا و یارادیجیلیغینا تأثیر ائتدیگینی وورغولادی.
مراسیمده چیخیش ائد‌نلردن بیری ده ناصر مرقاتی‌نین قارداشی منصور مرقاتی ایدی. او، ناصرین یالنیز عایله‌سی اوچون دئییل، بوتؤولوکده جمعیت اوچون نئجه بؤیوک بیر شخصیت اولدوغونو خصوصی قئید ائله‌دی. منصور بی، اونلارین آتالارینین ائرکن وفات ائتدیگینی و بو ایتکیدن سونرا عایله‌نین بیرینجی اوغلو کیمی ناصرین اوزَرینه بؤیوک بیر یوک دوشدویونو قئید ائتدی. او، عایله‌ده هم بیر آتا، هم ده بؤیوک قارداش کیمی هر کسه یول گؤسترمیش، مسئولیتین آغیرلیغینی چیین‌لرینده داشییاراق عایله‌یه دایاق اولموشدور. منصور بی، ناصرله بیرلیکده فریدون قاراچورلو واسیطه‌سیله سیاستله ماراقلانماغا باشلادیقلارینی و بو ساحه‌ده اونون دوشونجه‌لرینین اینکیشافیندا ناصرین بؤیوک تأثیری اولدوغونو وورغولادی. او، ناصرین یالنیز شخصی حیاتدا دئییل، هم ده میللی مسئله‌لرده منصور بی اوچون یؤنلندیریجی بیر گوج اولدوغونو سؤیله‌دی. منصور بی‌ین سؤزلریندن آنلادیم کی، لیدر اولماق تکجه جمعیت اوچون دئییل، ایلک نؤوبه‌ده عایله اوچون بیر ضرورتدیر. ناصر مرقاتی آتاسیز قالان عایله‌سینه هم بؤیوک قارداش، هم ده آتا کیمی دایاق اولموش، لیدرلیگین مسئولیت و فداکارلیق طلب ائتدیگینی گؤسترمیشدیر.
مراسیمده چیخیش ائد‌نلردن بیری ده ناصر مرقاتی‌نین بؤیوک قیزی خزر مرقاتی ایدی. او، آتاسی‌نین یالنیز بؤیوک بیر شاعیر و دوشونور دئییل، عینی زاماندا، اؤز دؤوروندن ایر‌لی دوشونجه‌یه صاحب اولان، دایم قاباقجیل فیکیرلری ایله سئچیلن بیر اینسان اولدوغونو وورغولادی. خزر، اوشاقلیق خاطره‌لریندن بیرینی بؤلوشه‌رک آتاسی‌نین نئجه فرقلی و عبرت‌آمیز بیر یاناشماسی اولدوغونو خاطیرلاتدی. او، آتاسی‌نین اونا قلوبوس (یئر کره‌سی ماکتی) آلدیغینی و بونون واسیطه‌سیله گئجه-گوندوزون، گون‌لرین و فصیل‌لرین نئجه دییشدیگینی ایضاح ائتدیگینی دانیشدی. بو، اونون اوچون هم بیر اویونجاق، هم ده بیر اؤیر‌نمه واسیطه‌سی اولموشدو.
مراسیمده چیخیش ائد‌ن ناصر مرقاتی‌نین ایکینجی قیزی شلاله، آتاسی‌نین ایستعدادلی، بؤیوک اورکلی و سئوگی دولو بیر اینسان اولدوغونوندان دانیشدی. او، آتاسی‌نین گؤزل ساز چالدیغینی، رسم‌لر چکدیگینی و حتی تاختادان هیکل‌لر دوزلتدیگینی خاطیرلاتدی. حتی اؤز سازینی بئله اؤزو دوزلدیبمیش. شلاله، آتاسی‌نین مرحمتلی و یاردیم‌سئور بیری اولدوغونو خاطیرلاداراق، بیر دفعه بیر اوشاغین کؤهنه پالتارینی گؤروب آتاسینا دئمه‌سینی و عایله‌سی‌نین او اوشاغی اینجیتمه‌دن اونا یئنی پالتار آلاراق دستک اولدوغونو قئید ائتدی. او، آتاسی‌نین همیشه احتیاجی اولان اینسان‌لارا ال اوزاتدیغینی وورغولادی. شلاله، همچینین، آتاسی‌نین تبریزدن آیریلماغی‌نین اونون اوچون نه قدر چتین اولدوغونو، حتی «Google earth» واسیطه‌سیله تبریزین کوچه‌لرینه باخاراق وطن حسرتی یاشادیغینی دا بیزیمله پایلاشدی. او، آتاسی‌نین بو دویغولارینی «گئدک» آدلی شعرینده ایفاده ائتدیگینی قئید ائدرک، شعری مراسیمده سسلندیردی. او شعری اوخودوغو زامان بیر چوخ اینسان کؤورلدی، گؤز یاش‌لارینی ساخلایا بیلمه‌دیلر.
ناصر مرقاتی‌نین قیزلارینین دئدیکلریندن آنلادیم کی، او، اؤولادلارینین ساغلام و دوشونجه‌لی بؤیومه‌سینه هر شئیدن چوخ اؤنم وئریردی. او، قیزلارینا بیلیک و یارادیجیلیغی سئودیره‌رک، اونلارین دونیانی درک ائتمه‌سینه کؤمک ائدیب. ناصر مرقاتی‌نین قیزلارینین دانیشدیقلاریندان اؤیرندیم کی، او اصلینده بیر فئمینیست ایدی. بونون اوچون اؤزونو بئله آدلاندیرماغا احتیاجی یوخدور، چونکی عمل‌لری بونو ثبوت ائدیردی. او، ایکی گوجلو قیز یئتیشدیرمیشدی، آتاسی‌نین سئوگیسینی و وطن اوغروندا موباریزه‌سینی عینی قطعیتله داوام ائتدیرمه‌یه قادیر اولان، اؤز آیاق‌لاری اوستونده دورا بیلن قادین‌لار. بوندان داها فئمینیست نه اولا بیلر؟
مراسیمده ناصر مرقاتی‌نین ان یاخین دوستو و سیرداشی تقی قیصری ده چیخیش ائتدی. او، ناصرین خاطیره‌سینی یاد ائدرک اونونلا پایلاشدیغی درین دوستلوق و یارادیجیلیق علاقه‌سیندن بحث ائتدی. تقی قیصری مراسیم زامانی شاعیرین روحونا حؤرمت اولاراق بیر شعر سسلندیردی، بو آن ایسه ایشتیراکچی‌لارا دویغوسال آنلار یاشاتدی.
مراسیمده چیخیش ائد‌نلردن بیری ده تبریزلی یازیچی فریبا وفی ایدی. وفی، ناصر مرقاتی‌نین اونون حیاتینا و دوشونجه‌سینه بؤیوک تأثیر گؤستردیگینی وورغولایاراق، اونونلا باغلی دَیَرلی خاطیره‌لرینی بؤلوشدو. فریبا وفی، همچینین، اونلارین «ایران اطلاعاتی» طرفیندن ناراحات ائدیلدیکلرینی، توپلاشدیقلاری مجلیس‌لرین داغیدیلدیغینی خاطیرلاتدی. بونا باخمایاراق، او، ناصرین روحونو، موباریزه‌سینی و اینسان‌لارا وئردیگی دیری همیشه گؤزل خاطیره‌لرله یاد ائتدیگینی قئید ائتدی.
مراسیمده ناصر مئرقاتینین آلتمیش ایلدن چوخ دوستلوق ائتدیگی مسعود اورنگ ده اؤز فیکیرلرینی بؤلوشدو. او، مراسیمه قاتیلا بیلمه‌سه ده، سس گؤندرمیش و ناصرین خاطیره‌سینه حصر اولونموش خصوصی بیر تقدیمات حاضیرلاتمیشدی. ناصیرله بیرلیکده ژورنال نشر ائتدیکلرینی خاطیرلاداراق، اونون یالنیز بؤیوک بیر شاعیر دئییل، عینی زاماندا تنقیدچی و ایجتیماعی-سیاسی شخصیت اولدوغونو وورغولادی. مسعود اورنگ، ناصرین درین و اؤزونه‌مخصوص حیس‌لره مالیک بیر اینسان اولدوغونو، دایم هم اؤز حیاتیندا، هم ده توپلومونون پروبلئم‌لرینه چیخیش یولو آختاردیغینی قئید ائتدی. او، ناصرین وطنینه، عایله‌سینه، دوست‌لارینا و توپلومونا باغلی بیر اینسان اولدوغونو خصوصی وورغولایاراق، صمد وورغونون «مئی‌سیز مزه‌سیز جان ایله جانان اولا بیلمز» آدلی شعرینین سؤزلرینی خاطیرلاتدی. او، همچینین، ناصرین ۱۴-۱۵ یاشیندا ساز چالماغی اؤیرنمه‌یه باشلادیغینی و عنعنه‌وی شعر دئمک طرزینین آرتیق توپلوما اویغون اولمادیغینی دوشونه‌رک ادبیاتدا مدرنلشمه‌نین طرفداری اولدوغونو قئید ائتدی. ناصر، کؤهنه اوصلوب‌لاردان اوزاقلاشیب، داها چاغداش ایفاده واسیطه‌لری ایله دوشونجه‌لرینی ایضاح ائتمه‌یی واجیب حساب ائدیردی. اونون یئنیلیکچی یاناشماسی تکجه شعرلرینده دئییل، بوتؤولوکده ادبیاتا و توپلوما تأثیر گؤسترمیشدی.
مراسیمده چیخیش ائد‌نلردن بیری ده شاعیر نیگار خیاوی ایدی. او، ناصر بی‌یه حؤرمت و احتیرامینی ایفاده ائدرک اونون خاطیره‌سینه حصر اولونموش بیر شعر سسلندیردی. شعرین درین دویغولارلا اوخونماسی مراسیم ایشتیراکچی‌لارینی کؤورلتدی و ناصر مرقاتی‌نین یارادیجیلیغی‌نین اینسان‌لارا نه قدر تأثیر ائتدیگینی بیر داها نوماییش ائتدیردی.
اونون دوست‌لاری و همکارلاریندان اؤیرندیم کی، اونون موباریزه‌سی داوام ائده‌‌جک، چونکی دییشیکلیک یاراتماق اوچون موطلق اینقیلاب ائتمک لازیم دئییل. اگر بیر اینسان باشقالارینین دوشونجه‌لرینه و ایش‌لرینه تأثیر ائده بیلیرسه، دئمک کی، اونون موباریزه‌سی یاشاییر. ناصر مرقاتی یالنیز اؤز یارادیجیلیغی ایله دئییل، دوست‌لارینا، همفیکیرلرینه و توپلوما وئردیگی ایلهاملا دا ایز قویموشدو. اونون فیکیرلری و دیرلری یاشاماغا داوام ائدیر، چونکی اصل دییشیکلیک فردلرین ذهنینده باشلاییر و اورادان توپلوما یاییلیر.
مراسیمده چیخیش ائد‌ن ناهید شعری‌زاده، ناصر مرقاتی‌نین وفاتیندان سونرا اونون یارادیجیلیغینا اولان ماراغین داها دا آرتدیغینی وورغولادی. او، بو مهم مقامدا بیر چوخ اینسانین ناصرین اثرلرینی الده ائدیب اوخوماق ایسته‌دیگینی قئید ائدرک، بو فورصتدن ایستیفاده ائدرک اونون اثرلرینین داها گئنیش یاییملانماسی‌نین واجیبلیگینی بیلدیردی. ناهید شعری‌زاده، ناصرین شخصی شؤهرت و تانینماق آرزوسوندا اولمادیغینی، لاکین اونون دوشونجه‌لرینین توپلوم اوچون بؤیوک اهمیت داشیدیغینی وورغولادی. او، ناصرین ایدئیالارینین گئنیش کوتله‌لره چاتدیریلماسی‌نین واجیبلیگینی قئید ائدرک، اونون ارثی‌نین یاشادیلماسی اوچون داها چوخ چالیشماغین ضروریلیگینی ایفاده ائتدی. اؤیرندیم کی، حتی اؤلوم کیمی آغیر آنلار بئله بیر فورصت اولا بیلر. ناصر مرقاتی‌نین وفاتی، اونون ایدئیالارینین و موباریزه‌سی‌نین یاشاماسی اوچون اینسان‌لاری بیر آرایا گتیردی. بعضا ان چتین آنلار بیزه بیر مقصد اطرافیندا بیرلشمک و داوام ائتمک اوچون گوج وئریر.
مراسیمده چیخیش ائد‌ن بهمن قدمی، ناصر مرقاتینی ۱۳۷۰-جی ایل‌لرده کئچیریلن درس‌لر واسیطه‌سیله تانیدیغینی قئید ائتدی. او، ناصرین یارادیجیلیغینا دیر وئرن و اونون دوشونجه‌لرینی یوکسک قیمتلندیرن بیر شخص کیمی همیشه اینسان‌لاری، خصوصیله ده گنج‌لری دستکله‌دیگینی وورغولادی. ناصرین بیلیک و تجروبه‌سینی بؤلوشمکدن چکینمه‌دیگینی و گنج نسیل‌لرین اینکیشافینا دایم تؤحفه وئردیگینی بیلدیردی. بهمن قد‌می‌نین سؤزلریندن اؤیرندیم کی، گنج‌لرین فیکیرلرینه دیر وئرمک توپلومون گله‌جه‌یینه سرمایه یاتیرماق دئمکدیر. ناصر مرقاتی تکجه بیلیک‌لرینی پایلاشان بیری دئییلدی، او، گنج‌لرین دوشونجه‌لرینی جدی قبول ائدیر، اونلارین پتانسیلینی گؤرور و دستکله‌ییردی. اصل دییشیمین آچاری، گنج‌لرین سسینی ائشیتمک و اونلارا یول آچماقدیر.
مراسیمده سون اولاراق سؤز صمد پورموسوی‌یه وئریلدی. او، پروقرامی ناصر مرقاتی‌نین خاطیره‌سینه اتحاف اولونموش بیر ساز ایفاسی ایله باشا ووردو و اونا درین احتیرامینی بیلدیردی. آردینجا، چیخیشیندا ناصر مرقاتیدن نه‌لر اؤیرندیگینی پایلاشاراق، اونون ادبیات و دوشونجه دونیاسینا تأثیرینی وورغولادی. او، ادبیاتدا مؤوجود ایستاندارد تصنیفات‌لارین نه اولدوغونو، موختلیف فیکیر آخین‌لارینی اؤیرنمه‌یین و اونلارین گتیردیگی باخیش بوجاق‌لارینی آنلاماغین اهمیتینی قئید ائتدی. ناصرین صنعتین مسئولیتی ایله باغلی درین دوشونجه‌لره صاحب اولدوغونو بیلدیره‌رک، اونون ارسطو و افلاطونون باخیش‌لارینی موذاکیره ائتدیگینی، همچینین «دیل» و «میفولوگییا» آنلاییش‌لاریندا سس مسئله‌سینی آراشدیردیغینی خاطیرلاتدی. صمد پورموسوی، ناصرین کلاسیک شعره خصوصیله غز‌له نئجه یاناشدیغی باره‌ده دانیشدی و اونون «هجا» شعرینین آذربایجان تورکجه‌سینه نئجه تأثیر ائلهدیگینی، عینی زاماندا عنعنه‌وی غزل فورماسی ایله فورمالاشمیش ادبی عنعنه‌نین بیزیم دیلیمیزه فارس و عرب دیل‌لرینین تأثیرینی نئجه آرتیردیغی باره‌ده فیکیرلرینی خاطیلراتدی. مثلاً چوخلو فارسجا سؤزلرین و غز‌له مخصوص اوزون مصوت‌لرین واسیطه‌سیله دیلیمیزی تأثیری احاطه‌سینه آلدیغینی وورغولادی. او، شاعیرین سؤزلرین و حرف‌لرین حیس‌لر اوزَرینده‌کی تأثیرینی دریندن ایشله‌دیگینی، شعرلرینده گله‌جه‌یی ایضاح ائتمه‌یه چالیشدیغینی و بونون بیر نوع «جامعه‌شناسلیغین» (سیموول و معنا تحلیلی‌نین) شعر فورماسی اولدوغونو قئید ائتدی. ناصرین شعرلرینی تام آنلاماق اوچون ساوادلی و بیلیکلی اولماغین واجیب اولدوغونو وورغولایان پورموسوی، اونون فیکرینه گؤره، هر شئیین شخصی دئییل، عکسینه، اینسان‌لارین بیر سیستئمین پارچاسی اولدوغونو ایفاده ائتدیگینی بیلدیردی.
مراسیم، ناصر مرقاتی‌نین ادبی و معنوی ارثی‌نین درین تأثیرینی بیر داها وورغولایان دویغوسال و معنالی آن‌لارلا یاددا قالدی. اونون عایله‌سی، دوست‌لاری و همفیکیرلری چیخیش ائدرک، یالنیز بؤیوک بیر شاعیر و دوشونور دئییل، هم ده توپلومونا و اینسان‌لارا صادیق بیر شخصیت اولدوغونو قئید ائتدیلر. هر چیخیشدا اونون علمه، صنعته، ادبیاتا و میللی دیرلره باغلیلیغی بیر داها اؤن پلانا چیخدی. اونون فیکیرلری و یارادیجیلیغی بیر چوخ اینسانین دونیاگؤروشونه تأثیر ائدیب، گنج نسلین اینکیشافینا تؤحفه وئریب.
بو تدبیر تکجه بیر آنیم مراسیمی کیمی یوخ، عینی زاماندا ناصر مرقاتی‌نین ارثی‌نین یاشادیلماسی و گله‌جک نسیل‌لره اؤتورولمه‌سی اوچون بیر چاغیریش اولدو. اونون ایدئیالارینین گئنیش یاییلماسی، اوخونماسی و موذاکیره ائدیلمه‌سی اوچون ایشتیراکچی‌لار طرفیندن ایرَ‌لی سورولن تکلیف‌لر، اونون میراثی‌نین اونودولماماسی اوچون نه قدر بؤیوک بیر عهده‌لیک اولدوغونو اورتایا قویدو.
من بو تدبیره قاتیلدیغیم اوچون شادام، چونکی اونون آدینی اؤلوموندن اوّل هئچ ائشیتمه‌سم ده، اونون ایدئیالاریندان و حیاتیندان سونرا چوخ شئی اؤیرندیم. اونون خاطیره‌سی، صنعتی و موباریزه‌سی گله‌جک نسیل‌لر اوچون بیر ایلهام منبعی اولاراق قالاجاق و بو مراسیم اونون آدینی یاشاتماغین بیر آددیمی کیمی یادداش‌لارا حک اولوناجاق.
