صولح نوبلی ایله اؤز آرامیزدا باغلی قالمیش بیر باغ گؤرمورم اما نرگس محمدی تام اؤز ایچیمیزدن اؤزوموزدن اولان بیریسیدیر.
طبیعتا بو اؤز بیر بوتون دئییل. بیز بیر توپلومون عضولری کیمی بیر «اؤز» و متفرقه فیکیرلر و دوشونجه‌لر صاحیبی کیمی «اؤزگه»لریک.
اما سونوندا بیزی بیر-بیرینه باغلایان، معین مکان و زاماندا، تاریخلی بیر توپلومون وطنداشلیغیدیر. بو وطنداشلیق بیزیم ایلک و سون اساسی باغیمیزدیر. قالانی ایسه تفروعاتدیر. سونوندا، بیز بو توپلومون گله‌جه‌گینه قرار وئرمه‌لیییک. البته قرار وئرمکدن قاچماساق.
نرگس محمدی بو توپلوم اوچون قرار وئرمک ایسته‌ییر و توپلومونون گله‌جگینده اؤز اراده‌سینین ایشله‌مه‌سینی ایسته‌ییر. اونون قراری ده منیم و فیکیرداشلاریم قراری قدر اؤنم داشیییر. قرار عقل و تحقیق ایله باغلی‌دیر. بو قرار اجتماعی و سیاسی بیر تحقیقات سونراسی عاغیل قوه‌سی و دیل قابلییتی ایله توپلوما تقدیم اولور. بئله بیر دورومدا ان اهمیتلیسی بیر شئیی‌دیر: منیم و باشقاسینین دا تقدیم ائتدیگی دوشونجه تحقیق و عاغیل نتیجه‌سی اولسون و مسابقه زیندانلارین و اعداملارین رول اوینادیغی بیر مئیدان یوخ بلکه بو دوشونجه‌لرین دؤیوشمه‌سینه بوراخیلسین.
نرگس محمدی ایللردیر فیکیرینی توپلوم و سیاست ایمکانلاری ایله مسابقه‌یه قویماق ایسته‌ییر آمما تاسفله زیندان اونا مانع اولور. او اوینادیغی مئیداندا نوبل اؤدولو ده وار. و البته بیزیم و چوخلارینین مئیدانیندا بئله بیر اؤدول یوخدور. اما اونون مئیدانی دا بو توپلومون بؤیوک مئیدانی ایچینده‌دیر. اونا گؤره ده بو دفعه نوبل بیزی توپلوم اولاراق ایلگیلندیریر. نرگس کانادالی یا استرالیالی بیریسی دئییل. او دا بو توپلومدا اوبیریسیندن فرقلی بیر تاریخی مقدمات ایله سیاست مئیدانینا گیرمیشدیر. فرقلی بیر منفعت دئمیرم. او مذهب قاریشیقلی ایدئولوژی عصرینین آداملاریندان بیریسیدیر و شخص اولاراق بعضا طبقه‌سینه نسبت انقلابچی‌دیر.
نوبل اؤدولونون تورپاقلاریندا اونون طبقه‌سی و سیاسی آخیمی آرتیق دقت مرکزینده‌‌دیر. اونون اوچون ده نرگس محمدی دیقته آلینیر اما او بو اؤدولدن اوستوندور. نرگس محمدی توپلومونون آغیر شرطلرینه باخمایاراق اعدام محکوملاری و حاقسیزلیغا و شکنجه‌یه معروض قالمیشلارین حاقلارینین مدافعه‌سینه قالخمیش و نهایت بو کی نوبل اؤدولو اونو تقدیر ائتمگه وئریلمیش اما بو تقدیر اونو اؤدوله بورجلو ائتمه‌ییر.
یازینین باشلیغینا گله‌ک: نرگس محمدی اولماق. نرگس محمدی اولماق دئمک استثنا ائتمک دئییل. ایلک، نرگس ایله نوبل اؤدولونون نسبتینه باخماق ایسته‌دیم و سونرا اساس مساله‌یه گلیب و او نسبتین او اساسدان قایناقلانماسینی یازماق ایسته‌ییرم. نرگس محمدی بیر چوخ بیزیم وضعیتیمیز اولانلار کیمی بیر حرکت عضوی یا بیر سیاسی آخیمین نماینده‌سیندن آرتیق، بیر فنومن‌دیر. بیر ایران کیمی سیاسی و اجتماعی ابهاملار و بحرانلار دولو بیر اولکه‌ده بیر چوخ فعال اوزون سوره بیر مبارزه‌دن سونرا یالنیز بیر مستقیل فنومن کیمی دقته آلینمالیدیرلار؛ یوخسا اونلاری اؤنجه‌دن معین بیر اسلوب ایچینه سالارساق هئچ بیر شئی الیمیزی توتماز و گئرچکلردن اوزاقلاشاریق. ندن بو دوروم یارانمیش. توپلوما باخاق: ۱۰۰ ایل یوخ ۵۰ ایل یوخ ۱۰ ایل قدمتی اولان بیر حزب بئله چالیشما حاققی یوخدور. قدمتلی و دولت خاریجینده سیاسی و یا اجتماعی بیر قزئته، مجله، تشکیلات و جمعیت بئله یوخ. آزراق دیری قالان مستقل جمعیتلر ده عملده بعضا ایچ جلسه‌لرینی بئله قورا بیلمیرلر. بئله بیر دورومدا چالیشان سیاسی و اجتماعی فعاللاری نئجه اؤلچه بیله‌ریک؟ بیزیم الیمیزده یالنیز بیر شئی وار، او دا چالیشان آدامین موجود عمللری و اونون تاثیراتی. بو آداملاری سیاسی آخیملاردان اولان تصورات ایله اؤلچه‌رسک هر زامان تحلیلیمیزده بیر بوشلوق و تناقض یئر آچاجاقدیر.
البته بوردا نرگس محمدی فنومنینین آچیقلاماسینی قصد ائتمیر‌م. اما یالنیز ایکی نکته‌یه دقت وئره‌جه‌یم. بیرینجیسی اونون اعدام ممنوعیتینه چالیشمالاری. بیلدیگیمیز قدر هئچ بیر سیاسی تشکیلاتین بئله بیر پروگرامی یوخدور. گؤردوگوموز کیمی هئچ بیر انتخابات‌دا سیاسی تشکیلاتلار بیر اصل اولاراق اعدامین ممنوعیتینی ایسته‌مزلر.
ایکینجیسی نوبل کومیته‌سینین بیانیه‌سینه گؤره بیر دیقت. اوردا ایلک اونجه اونو بیر قادین حاقلاری فعالی کیمی تانیتدیرماق ایسته‌دیلر. آما ایران سیاستی ایله تانیش اولان هر کس بیلیر نرگس محمدی بیر قادین حاقلاری مودافیعه‌چیسی کیمی تانینمیر.
