نییه عیرق، طبقه و جنسییت اؤنملیدیر؟ 

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr +

انگلیسجه‌دن ترجمه: اتک‌یازی ترجمه قوروپو

عیرق، طبقه و جنسییت اهميیت کسب ائدیر، چونکی اونلار جمعيیتده بعضی اینسان حیاتلاراینی دیگرلریندن داها چوخ دَير وئرن شکیلده ساختارلاشدیرماغا داوام ائدیرلر. حاضیردا بعضی قروپلارین داها چوخ ایمکان و منابع‌لری وار، دیگر قروپلار ایسه او ایمکانلار اوچون موباریزه آپاریر. عیرق، طبقه و جنسییت اهميیت کسب ائدیر، چونکی اونلار بیزیم میللتین موختلیفلیگینه باخمایاراق، اینسانلارین حیاتی‌نین ان مهم سوسیال فاکتلاری آراسیندا اولماقدا داوام ائدن گوج و برابرسیزلیک سیستملری‌نین اساسلاری اولاراق قالیر. بئله‌لیکله، ایمکانلاری قازانما یولونداکی فورمال مانع‌لرین آرادان قالدیریلماسینا باخمایاراق، آمریکا بیرلشمیش ایالت‌لری کیمی اؤلکه‌ده هله ده عیرق، طبقه و جنسییت اساسیندا جیددی طبقه‌‌‌لشمه مؤوجوددور…. ایللردیر سوسیال علم آداملاری عیرق، طبقه و جنسییت برابرسیزلیگی‌نین جمعيیتده‌کی موختلیف قروپلار اوچون نتیجه‌لرینی آراشدیریبلار. بیز اینسانلارین حیاتیندا عیرق، طبقه و جنسییتین بیرلیکده نئجه ایشله‌دیگینی آراشدیریریق. اساساً، عیرق، طبقه و جنسییت اینسان حیاتی‌نین بوتون سطح‌لرینه تأثیر ائدن کسیشن تجروبه کاتگورییالاریدیر؛ بئله‌لیکله، اونلار عینی زاماندا بو جمعيیتده‌کی بوتون اینسانلارین تجروبه‌لرینه قورلوش وئریر. ایسته‌نیلن آندا عیرق، طبقه و یا جنسییت معین بیر اینسانین حیاتیندا داها قاباریق و یا معنالی گؤرونه بیلر، لاکین اونلار اؤز تأثیرلری ایله اوست-اوسته دوشور و بیر مجموعدور.

بیز عیرق، طبقه و جنسییتین کسیشمه‌لرینی قاورامساللاشدیرماق (کونسئپتواللاشدیرماق، مفهوم‌سازی) سعی‌لریمیزده سوسیال قورولوشو وورغولاییریق. بیز عیرقی، صینفی و جنسییتی تحلیل ائتمک اوچون دومینانتلیق ماتریکسی‌ یاناشماسینی‌نی تکلیف ائدیریک. دومینانتلیق ماتریکسی سوسیال قورولوشو عیرق، طبقه و جنسییت موناسیبتلری‌نین اجتماعی کونفیگوراسییاسیندان (پیکربندی) قایناقلانان چوخ‌سایلی، بیر-بیرینه باغلی دومینانتلیق سويیه‌‌لرینه مالیک اولاراق گؤرور. بو ساختاری الگولار، فردی شعورا، قروپلارین قارشیلیقلی علاقه‌‌‌لرینه و قروپلارین اینستیتوسیونال گوج (قدرت نهادی) و ایمتیازلارا چیخیشینا تأثیر گؤستریر (کوللینس ۲۰۰۰). بو قورلوش چرچیوه‌ده بیز عیرقی، صینفی و جنسییتی آیری-آیری گوج سیستملری کیمی موقایسه‌‌ ائتمه‌یه داها آز دقت یئتیریریک. اصلینده ان چوخ عیرقی، صینفی و جنسییتی بیر‌لشدیرن ساختاری الگو و الگولارینی آراشدیرماغی دیققت مرکزینده توتوروق. اینسانلارین حیاتیندا عیرق، طبقه و جنسییتین عینی واختدا اولماسی سببیندن عیرق، طبقه و جنسییتین کسیشمه‌لری فردی حکایه‌‌لرده و شخصی تجروبه‌ده گؤرونه بیلر. اصلینده، عیرق، طبقه و جنسییتین کسیشمه‌لری ایله باغلی چوخ ماراقلی ایش آوتوبیوقرافییالاردا، بدیعی ادبيیاتدا و شخصی اسسئلرده گؤرونور. بیز بو فردی روایتلرین اهميّتینی درک ائدیریک، لاکین فردی تجروبه‌لر اوچون کونتئکست تامین ائدن سوسیال استروکتورلاری دا وورغولاییریق.

 ایکینجیسی، سوسیال ساختار جهتیندن عیرق، طبقه و جنسییت آراسیندا قارشیلیقلی علاقه‌‌‌نین اؤیره‌نیلمه‌سی عیرقین، صینفین و جنسییتین باشقالاری ایله  پیکربندی‌سیندن آسیلی اولاراق نئجه فرقلی شکیلده تظاهور ائتدیگینی آنلاماغا کؤمک ائدیر. بئله‌لیکله، آفریقا-آمریکالی کیشیلرین کیشی کیمی ایمتیازلی اولدوغونو سؤیله‌مک اولار، لاکین اونلارین عیرقی و صینفی ده نظره آلیندیقدا بو دوغرو اولمایا بیلر. عکس حالدا، آفریقا-آمریکالی کیشیلرین جینایت موحاکیمه‌‌سی سیستمینده، تحصیلده و امک بازاریندا یاشادیقلاری خوصوصی چاتیشمازلیقلاری نئجه ایضاح ائده بیلریک؟ بونونلا علاقه دار اولاراق، قیزیل‌دریلی قادینلارین عیرق، طبقه و جنسییته اساسلانان اونیکال تجروبه‌لردن محروم اولدوقلاری نئجه ایضاح ائده بیلریک؟ بونلارین هئچ بیری دیگرلری‌نین تأثیریندن تجرید اولونمور؟ عیرق، طبقه و جنسییت آراسینداکی علاقه‌‌‌لری اؤیره‌نیلدیگی زامان، عیرق، طبقه و جنسییته گؤره بؤلگولرین گؤروندویو قدر آیدین اولمادیغینی بللی اولور. مثلا، آغ‌دریلی قادینلار جینسيیتینه گؤره ایمتیازلی اولمایا بیلرلر، لاکین عیرقی و بلکه ده (لاکین موطلق دئییل) صینفینه(طبقه) گؤره ایمتیازلارا مالیکدیرلر. و عیرقی-ائتنیک قروپلار داخیلینده آرتان طبقه فرقی بیزه خاطیرلادیر کی، عیرق یکپارچه کاتئقوری دئییل، بئله کی، حتی بعضی آغ دریلیلر، جمعيیتده چوخ گوجه صاحب اولدوقلارینا رغماً، آغ‌دریلیلر آراسیندا یوخسوللوغون دیگر قروپلارا باخدیقدا داها چوخ سرعتله آرتیر.

اوچونجوسو، عیرق، طبقه و جنسییت تدقیقاتلارینا دومینانتلیق ماتریکسی یاناشماسی  تاریخاً اساسلاندیریلمیشدیر. بیز آمریکادا خوصوصی تأثیره مالیک اولان اینستیتوسیونال(نهادی) سیستملر کیمی عیرق، طبقه و جنسییتین کسیشمه نؤقطه‌‌‌لرینی وورغولاماغی سئچیریک. بونونلا بئله، عیرق، جنسییتلیک، طبقه و جنسییت، ائتنیک منسوبییت، یاش، قابیلییت، دین و میللییت کیمی دیگر تجروبه کاتئقورییالاری ایله کسیشیر. تاریخاً بو کسیشمه‌لر بیر جمعيیتدن دیگرینه موختلیف فورمالاردا اولموشدور؛ هر هانسی بیر جمعيیت داخیلینده اونلارین آراسینداکی علاقه‌‌‌لر ده ديَیشیر. بئله‌لیکله، عیرق ماهییتجه جنسییتدن داها واجیب دئییل، نئجه کی، جنسییتللیک طبقه و ائتنیک منسوبییتدن داها اهميیتلی دئییل.

بو تحلیل کاتئقورییالاری آراسیندا مورکّب و ديَیشن علاقه‌‌‌لری نظره آلاراق، آمرکانین تاریخی، اینستیتوسیونال جهتدیندن اساسلی تحلیللر آپارماق واجیبدیر. بونو ائتمک او دئمکدیر کی، عیرق، طبقه و جنسییتین آبش-دا اساس تحلیل کاتئقورییالاری کیمی اورتایا چیخماسی او قدر اهمییتلیدیر کی، بیر چوخ جهتدن بوتون دیگر کاتئقورییالارا تأثیر گؤستریر. عیرق، طبقه و جنسییت سیستملری آمرکا قانونلاریندا او قدر آردیجیل و دریندن کودلاشدیریلیب کی، اونلارین اقتصادی، سیاسی و سوسیال اینستیتوتلارا، نسیللراراسی تأثیرلری اولوب. مثلا، آمرکا تاریخی‌نین بوتون مرحله‌‌‌لرینی سجییه‌‌لندیرن کاپیتالیست صینفی موناسیبتلری جنسییت و عیرقه گؤره تشکیل اولونموش قروپلاری مونتظم اولاراق ایمتیازلی و یا جزالاندیرمیشدیر. آمرکانین سوسیال اینستیتوتلاری نسیلدن-نسله یوخسول اینسانلار، قادینلار و دریلری رنگلی اینسانلار(رنگین پوست، People of color) اوچون اقتصادی برابرلیکلری تکرار ایستحصال ائدیب. بئله‌لیکله، آمرکادا عیرق، طبقه و جنسییت گؤرونن، اوزون مدت داوام ائدن مادی تأثیرلر نومایش ائتدیریر کی، بو دا بیر چوخ جهتدن ائتنیک منسوبییتین، دینین، یاشین، قابیلییتلرین و یا جنسییتین داها یاخینلاردا گؤرونن کاتئقورییالارینی خبر وئریر.

قایناق :

کوللینس، پاتریکیا هیلل. ۲۰۰۰. قارا فمینیست دوشونجه: بیلیک، شعور و گوجلندیرمه. نیو یورک: رووتلدگی

Paylaş.

Şərhlər bağlıdır.