شرقی آذربایجان ویلایتی‌نین سو و کانالیزاسییا(آب و فاضلاب) شیرکتی‌نین مودیری ویلایتین ۷۰۰ کندینده سو بحرانی اولدوغونو بیلدیریب. او عینی حالدا ۱۵۰ کندین سو احتیاجی‌نین سو ماشین‌لاری ایله تامین ائدیلدیگینی دئییب. گونئی آذربایجاندا سو بحرانی هر گون داها دا بؤیومکده‌دیر. بحران یالنیز کندلرده دئییل شهرلرده ده آکتوالدیر.
شرقی آذربایجاندا ان آز ۸ شهرده سو بحرانی وار. بونلار باشدا تبریز اولماقلا مرند، یئنی سهند شهری، هادیشهر (گرگر-علمدار)، هریس، دوزدوزان و آذرشهر (توفارقان) شهرلریدیر. بحران یالنیز شرقی آذربایجاندا دئییل، آذربایجانین باشقا ویلایت‌لرینده ده اؤزونو گؤستریر.
سون زامان‌لار گونئیده سو پروبلئمی موختلیف نؤوع‌لرده موشاهیده اولونور. ان باشدا اورمو گؤلو اولماقلا بیر چوخ حال‌لاردا سویون آزلیغی گونده‌مه گلیر. خصوصیله اینسان‌لارین گونده‌لیک ایستیفاده‌سی اوچون مؤوجود اولان سو خط‌لرینده ده آرتیق سو چاتیشمیر. بو ایسه ناراضیلیق‌لارا سبب اولور.
شرقی آذربایجان سو و کانالیزاسییا شیرکتی‌نین مودیرینین ده دئدیگی کیمی حاضیردا یوزلرله کندین ایچمه‌لی سویو سو ماشین‌لاری ایله تامین ائدیلیر. بو کندلرده یا سو خط‌لری مؤوجود دئییل یا دا داها اول ایستیفاده ائدیلن سو منبع‌لری قورویوب.
سو بحرانی گئنیش پئرسپئکتیوده
گونئی آذربایجانین دئمک اولار کی هر یانیندا سو بحرانی یارانیب. بو بحران بیر زامان‌لار ۳۰ میلیارد مترمکعب سو احتیاطینی اؤزونده ساخلایان اورمو گؤلوندن موغانادک، جولفادان قزوینه و زنجاندان همدانادک مؤوجوددور. شرقی آذربایجانین وضعیتی هارداسا دیگر ویلایت‌لرده ده عینیدیر.
اردبیل ویلایتینده حاضیردا ۷۰۰ کند و ۶۵۰ قیشلاق سو بحرانی یاشاییر. بو کندلرده و قیشلاق‌لاردا سو احتیاجی سیار سو ماشین‌لاری ایله تامین ائدیلیر. اردبیل ویلایتی اؤلکه سوییه‌سینده ان چوخ سو بحرانی اولان ویلایت‌لر آراسیندا یئر آلیب.
زنجاندا دا وضعیت یئنه آغیردیر. زنجان ویلایتینده بو ایل عرضینده ان آز ۵۰۰ کندین سو بحرانی یاشایاجاغی پروقنوزلاشدیریلیب. عینی زاماندا زنجان رئگیونال(منطقه‌ای) سو شیرکتی‌نین وئردیگی معلوماتا اساساً زنجان شهرینین ایچمه‌لی سویونو تامین ائد‌ن تهم سو آنباری‌نین ۷۰ فایزی یایین ایلک گون‌لرینده بوشالیب.
تسنیم خبر آگئنتلیگی زنجان ویلایتینده ایلده یئرآلتی سو منبع‌لرینین ۱ متردن چوخ آزالدیغینی بیلدیریرب. چونکی صنعت و ایچمک اوچون ایستیفاده ائدیلن سو دا همین یئرآلتی سو منبع‌لریندن تامین ائدیلیر. همچینین اکین یئرلرینین یاریدان چوخو سئلله‌مه کیمی کؤهنه سووارما مئتودلاری ایله سوواریلیر.
قزوین ویلایتینده ده بو ایل ان آزی ۱۴۷ کند سو بحرانی یاشاییر. ائله‌جه ده قزوین، محمدییه، مهرگان، آبیک، تاکستان، ارداق و سگزآباد شهرلرینده ده سویون کئیفیتی و آزلیغی ایله باغلی پروبلئم‌لر مووجوددور. قزوین ویلایتی‌نین سو و کانالیزاسییا شیرکتی‌نین مودیری داراب بیرنوندی ویلایت سوییه‌سینده هر ثانیه‌ده شهرلرده ۴۰۰ لیتر و کندلرده ۵۵۰ لیتر سو آزلیغی‌نین اولدوغونو بیلدیریب.
قزوین دوزونده بؤیوک میقیاسدا توپراق سوروشمه‌لری ده باش وئریب. بو سوروشمه‌لر یئرآلتی سو منبع‌لرینین بوشالماسی نتیجه‌سینده باش وئریر. ائکسپئرت‌لرین فیکرینجه قزوین دوزونون وضعیتی گئتدیکجه آغیرلاشیر. بعضی‌لرینین فیکرینجه بو گئدیشات نتیجه‌سینده قزوین دوزو بوتونلوکله صحرایا دؤنه بیلر.
همدان ویلایتینده ۸۷ کندین سو بحرانی یاشادیغی بللی اولوب. حاضیردا بو کندلرین سو احتیاج‌لاری سیار سو ماشین‌لاری ایله اؤده‌نیلیر. همدان دوزونده یئرآلتی سو منبع‌لریندن حدیندن آرتیق ایستیفاده‌سی نتیجه‌سینده ان آزی ۳۰ یئرده توپراق قاتی چؤکوب و چوخورلار یارانیب.
غربی آذربایجان بیر زامان‌لار ان چوخ سو احتیاط‌لارینا مالیک اولان ویلایت‌لر سیراسیندا گلیردیسه، ایندی ان سوسوز ویلایت‌لر سیاهیسیندا یئر آلیر. اورمو گؤلو و اونون اطرافیندا اولان سو احتیاط‌لاری اکثر حال‌لاردا یا تامامیله قورویوب یا دا شورلاشیب. خصوصیله غربی آذربایجانین قوزئی بؤلگه‌لرینده یئرله‌شن شهر و کندلرین چوخو آغیر سو بحرانی یاشاییرلار. بونلاردان ماکی، پلدشت، شوط و حتی خوی شهرلرینی نومونه گؤسترمک اولار.
قئید ائدیلدیگی کیمی ایرانین شمال غربینده یئرله‌شن گونئی آذربایجانین تخمیناً هر یئرینده سو بحرانی موشاهیده اولونور. عمومی پئرسپئکتیوده بوتون ایران آغیر سو بحرانی یاشایان اؤلکه‌لر سیراسیندا یئر آلیر. بس مؤوجود سیاست‌لرله بو آغیر وضعیتدن خلاص اولماق مومکوندورمو؟
بحرانین سبب‌لری، نتیجه‌لری و حل یول‌لاری
دونیا سوییه‌سینده ایقلیم دییشیکلیک‌لری بیر رئاللیقدیر. لاکین بو رئاللیق بوتون اؤلکه‌لرده عینی نتیجه‌لره سبب اولماییب. ایران دونیا سوییه‌سینده ان چوخ سو بحرانی یاشایان اؤلکه‌لر سیراسیندادیر. بو اؤلکه‌لرین داخیلی و حتی خاریجی سو سیاست‌لرینین اهمیتلی رولونو گؤستریر.
اورمو گؤلونون قوروماسی ایله یارانان ناراضیلیق‌لار ایلک دفعه اولاراق اؤلکه سوییه‌سینده سو سیاستی‌نین اهمیتینی گونده‌مه گتیردی. همین واخت‌لاردان اعتباراً اؤلکه سوروملولاری ایقلیم دییشیکلیک‌لری و یاغینتی‌لارین آزالماسینا توخوناراق یارانان فاجعه‌نین آغیرلیغیندان بویون قاچیرماق ایسته‌ییبلر. لاکین ائکسپئرت‌لرین فیکرینجه اورمو گؤلونو قورودان اساس عامل پیس ایداره‌چیلیک اولوب.
اؤلکه‌نین سو ایستهلاکی‌نین تخمیناً ۸۰ فایزی اکینچیلیکله باغلیدیر. کؤهنه سووارما مئتودلاری همین سو ایستهلاکی‌نین بؤیوک فایزینین هدر اولماسینا سبب اولور. بونا باخمایاراق سووارما مئتودلارینی دییشمک اوچون هر هانسی جدی آددیمین آتیلمادیغی موشاهیده اولونور.
عینی حالدا ایرانین سو سیاستی اکینچیلیک اراضیسینی گئنیشلتمک ایستیقامتینده اولوب. مثال اوچون اورمو گؤلو اطرافینداکی اکین ساحه‌سی کئچن ۳۰ ایل ایله موقاییسه‌ده نئچه دفعه گئنیشله‌نیب. اکین اراضی‌لرینین گئنیشلنمه‌سی گؤله تؤکولن چای‌لارین قاباغیندا سو آنبارلاری تیکمکله گئرچکلشدی. اراضی گئنیشلنسه ده گؤلون حیاتیندا بؤیوک مانعه‌لر یاراندی.
یئراوستو سو منبع‌لرینین طالعی سو آنبارلاری ایله کسیلدیسه، یئرآلتی سو منبع‌لری ده حدیندن آرتیق سو گؤتورمه‌یین نتیجه‌سینده بؤیوک زیان گؤردو. داها اول قئید ائدیلن تورپاق سوروشمه‌لری و چات‌لاری همین سیاست نتیجه‌سینده باش وئریب. دؤولت ارگان‌لارینین لاقئیدلیگی و وار اولان کورروپسییا(فساد) اون مین‌لرله قانونسوز سو قویوسونون قازیلماسی ایله نتیجه‌له‌نیب. بو ایسه یئرآلتی سو منبع‌لرینین هدر ائدیلمه‌سی دئمکدیر.
یارانان سو بحرانیندا دا ایقلیم دییشیکلیک‌لرینین رولو دانیلمازدیر. لاکین اساس پروبلئم یئنه ده پیس ایداره‌چیلیکدیر. چونکی یارانان بحران هله ده جاوابده قوروم‌لارین جدی موداخیله‌سینه سبب اولماییب. سئلله‌مه سووارما مئتودو هله ده گئنیش یاییلمیش سووارما مئتودو اولاراق سو ایتکیسینه سبب اولور. مین‌لرله قانونسوز سو قویوسو اؤز فعالیتینه داوام ائدیر. چوخ سو ایستهلاک ائد‌ن لاکین آز گلیرلی محصول‌لار یئنه ده بئجریلیر. بیر سؤزله رئاللیقدا دییشن هر هانسی‌سا جدی بیر شئی یوخدور و فاجعه دورمادان ایره‌لیله‌ییر.
