سوسیولوگییادا توپلومسال قورولوش قاورامی

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr +

بو مقاله اشلی کراسمن طرفیندن ۲۰۱۹-جی ایلین ایون آیی‌نین ۲۸-دا « ThoughtCo» سایتیندا درج ائدیلیب و «اتک‌یازی» ترجومه قروپو طرفیندن آذربایجان تورکجه‌سینه ترجومه ائدیلیب.

توپلومسال قورولوش(Social structure، ساختار اجتماعی)، توپلومو تشکیل ائد‌ن توپلومسال قوروم‌لارین (social institutions، نهادهای اجتماعی) و قورومساللاشمیش موناسیبت‌لر نومونه‌لری توپلوسودور. توپلومسال قورولوش هم توپلومسال قارشیلیقلی علاقه‌نین محصولودور، هم ده اونو بیرباشا معین ائدیر. توپلومسال قورولوش‌لار تعلیم آلمامیش موشاهیده‌چی اوچون درحال گؤرونمه‌یه بیلر، لاکین اونلار همیشه مؤوجوددور و توپلومدا‌کی اینسان تجروبه‌سی‌نین بوتون اؤلچولرینه تأثیر گؤستریر.

معین بیر توپلوم داخیلینده اوچ سوییه‌ده فعالیت گؤسترن توپلومسال قورولوش حاقیندا دوشونمک فایدالیدیر: ماکرو، مئزو(اورتا) و میکرو سوییه‌لر.

توپلومسال قورولوش: توپلومون ماکرو سوییه‌سی

سوسیولوق‌لار «توپلومسال قورولوش» تئرمینیندن ایستیفاده ائدرکن عادتا توپلومسال قوروم‌لار و قورومساللاشمیش موناسیبت‌لر نومونه‌لری داخیل اولماقلا ماکرو سوییه‌لی توپلومسال قوّه‌لره ایستیناد ائدیرلر. سوسیولوق‌لار طرفیندن تانینان اساس توپلومسال قوروم‌لارا عایله، دین، تحصیل، مئدیا، حقوق، سیاست و ایقتیصادیات داخیلدیر. بونلار بیر-بیری ایله علاقه‌لی و بیر-بیریندن آسیلی اولان و بیرلیکده توپلومون عمومی توپلومسال قورولوشونو فورمالاشدیرماغا کؤمک ائد‌ن فرقلی قوروم‌لار کیمی باشا دوشولور.

بو قوروم‌لار بیزیم باشقالاری ایله توپلومسال موناسیبت‌لریمیزی تنظیمله‌ییر و گئنیش میقیاسدا باخیلدیقدا (بو قوروم‌لار) توپلومسال موناسیبت‌لر نومونه‌لری یارادیرلار. مثلاً، عایله قورومو اینسان‌لاری آنا، آتا، اوغول، قیز، ار، آرواد و سایره کیمی فرقلی توپلومسال موناسیبت‌لر و رول‌لار وضعیتینه سالیر. عادتا بو موناسیبت‌لرده هیرارشی مؤوجوددور کی، بو دا گوج فرقی ایله نتیجه‌له‌نیر. عینی شئی دین، تحصیل، حقوق و سیاست اوچون ده کئچرلیدیر.

بو توپلومسال فاکت‌لار مئدیا و ایقتیصادیات قوروم‌‌لاریندا داها آز آشکار اولا بیلر، لاکین اورادا دا مؤوجوددور. بونلارین ترکیبینده، قوروم داخیلینده باش وئرنلری معین ائتمک اوچون باشقالاریندان داها چوخ گوجه صاحیب اولان تشکیلات‌لار و اینسان‌لار وار و بئله‌لیکله، توپلوما دا داها چوخ گوجه صاحیبدیرلر. بو اینسان‌لارین و اونلارین تشکیلات‌لارینین حرکت‌لری هامیمیزین حیاتیندا شکیللندیریجی قوّه‌لر کیمی فونکسییا(ایشلو، کارکرد) داشیییرلار.

معین بیر توپلومدا بو توپلومسال قوروم‌لارین تشکیلی و فعالیت گؤسترمه‌سی توپلومسال-ایقتیصادی طبقه‌لشمه کیمی توپلومسال قورولوشون دیگر آسپئکت‌لری ایله نتیجه‌له‌نیر. توپلومسال-ایقتیصادی طبقلشمه یالنیز صینفی سیستئمین محصولو دئییل، او هم ده سیستئملی عیرقچی‌لیک و جینسیتچی‌لیک و ائله‌جه ده دیگر آیری‌سئچکیلیک فورمالاری طرفیندن معین ائدیلیر.

آمئریکا بیرلشمیش دؤولت‌لری‌نین توپلومسال قورولوشو چوخ آز آدامین ثروت و گوجه نظارت ائتدیگی و اکثریتین بونلارین هر ایکیسیندن چوخ آزینا مالیک اولدوغو کسکین بیر طبقه‌لشمیش توپلوملا نتیجه‌له‌نیب. سؤزو کئچن آز سایدا گوج صاحیبی و وارلی شخص‌لر تاریخاً آغ کیشی‌لر اولوبلار. عیرقچیلیگین تحصیل، حقوق و سیاست کیمی اساس توپلومسال قوروم‌لاردا یئرلشدیگینی نظره آلساق، توپلومسال قورولوشوموز دا سیستئملی شکیلده عیرقچی توپلوملا نتیجه‌له‌نیر. عینی شئیی جینسی برابرسیزلیگی و جینسیتچی‌لیک پروبلئمی حاقیندا دا دئمک اولار.

توپلومسال شبکه‌لر: توپلومسال قورولوشون اورتا سوییه‌لی تظاهرو

سوسیولوق‌لار توپلومسال قورولوشو «مئزو» سوییه‌ده – ماکرو و میکرو سوییه‌لر آراسیندا- یوخاریدا تصویر ائدیلن توپلومسال قوروم‌لار و قورومساللاشمیش توپلومسال موناسیبت‌لر طرفیندن تشکیل ائدیلن توپلومسال شبکه‌لرده گؤرورلر. مثلاً، سیستئملی عیرقچی‌لیک آمئریکا بیرلشمیش دؤولت‌لری توپلوموندا آیریلماغا شرایط یارادیر کی، بو دا بعضی عیرقی هوموژن شبکه‌لرله نتیجه‌له‌نیر. بو گون آمئریکا بیرلشمیش دؤولت‌لرینده آغ‌دریلی‌لرین اکثریتی‌نین تامامیله آغ‌دریلی توپلومسال شبکه‌لری وار.

توپلومسال شبکه‌لریمیز هم ده توپلومسال طبقه‌لشمه‌نین بیر تظاهرودور؛ اینسان‌لار آراسیندا توپلومسال موناسیبت‌لر صینیف فرق‌لری، تحصیل و ثروت سوییه‌لرینده‌کی فرق‌لر اساسیندا قورولور.

اؤز نؤوبه‌سینده بو توپلومسال شبکه‌لر، بیزیم اوچون مؤوجود اولان و یا اولمایان ایمکان نؤع‌لرینی فورمالاشدیرماقلا و حیات یولوموزو و نتیجه‌لرینی معین ائتمک اوچون ایشله‌ین خصوصی داورانیش و قارشیلیقلی فعالیت نورمالارینی اینکیشاف ائتدیرمکله قورولوشچو قوّه‌لر کیمی چیخیش ائدیرلر.

توپلومسال قارشیلیقلی علاقه: گونده‌لیک حیاتین میکرو سوییه‌سینده توپلومسال قورولوش

توپلومسال قورولوش میکرو سوییه‌ده، بیر-بیریمیزله اولان گونده‌لیک قارشیلیقلی علاقه‌لریمیزده نرم و عادت فورمالاریندا اؤزونو گؤستریر. بیز بونو نومونه‌وی قورومساللاشمیش موناسیبت‌لرین عایله و تحصیل کیمی معین قوروم‌لار داخیلینده‌کی قارشیلیقلی علاقه‌لریمیزی فورمالاشدیرما نؤوعونده و عیرق، جینسیت و جینسللیک حاقیندا قورومساللاشدیریلمیش فیکیرلرین باشقالاریندان نه گؤزله‌دیگیمیزی، اونلار طرفیندن نئجه گؤرونمک ایسته‌دیگیمیزی و بیرلیکده نئجه قارشیلیقلی علاقه‌ده اولدوغوموزو فورمالاشدیرماق نؤوعونده مؤوجود اولدوغونو گؤره بیله‌ریک.

نتیجه

نتیجه اولاراق، توپلومسال قورولوش توپلومسال قوروم‌لاردان و قورومساللاشمیش موناسیبت‌لر نومونه‌لریندن عبارتدیر، لاکین بیز اونو هم ده بیزی بیرلشدیرن توپلومسال شبکه‌لرده و گونده‌لیک حیاتیمیزی دولدوران قارشیلیقلی علاقه‌لرده مؤوجود کیمی باشا دوشوروک.

Paylaş.

Müəllif haqqında

اشلی کراسمن

Şərhlər bağlıdır.