انگلیسجه‌دن ترجمه: اتک‌یازی ترجمه قوروپو
کاسیبلار آراسیندا اوغورو الده ائتمه‌یی محدودلاشدیران عامللر اولدوقجا آیدیندیر. بونلاردان ان اساسی اونلارین آشاغی تحصیل سويیه‌‌لری و ضعیف باجاریقلاریدیر. میثال اوچون آمریکادا ایختیصاصسیز ایش اوچون آشاغی معاش (حقوق)، بیر چوخلاری‌نین امک بازاریندا قالماق موتیواسییاسینی آزالدیر و ایش تاپماق و یا ایشی ساخلاماق کیمی چتینلیکلر یارادیر؛ بونلارلا یاناشی چوخ کاسیب عاییله‌‌‌ده و یا محله‌‌‌لرده بؤیومک، جینایت کئچمیشی، قيیوملوقدان کنار والدین اولماق و یا علیللیک کیمی موختلیف «قوروپا خاص» مانعه‌لر ده مؤوجوددور.
یوخاریداکی دیاقنوز (تشخیص) بیرباشا نسخه‌یه گتیریب چیخاریر. بیزه لازیم اولان – چوخ ساده شکیلده – آشاغیداکیلاری ائده‌جک سیاستلردیر:
- کاسیب اوشاقلار، گنجلر و بؤیوکلر آراسیندا تحصیل و باجاریقلاری آرتیرین.
- ایختیصاصسیزلارا «ایش حاققی وئرین» و لازیم اولدوقدا اونلارا داها چوخ ایش تکلیف ائدین.
- کئچمیش جینایت تؤرتمیش شخصلر، قيیوم اولمایان والدین‌لر، چوخ یوخسول عاییله‌‌‌لرده و یا محله‌‌‌لرده اولان اوشاقلار و علیللر کیمی قروپلارین سپئسیفیک (خاص) پروبلئملرینی حل ائدین.
بورادا یاخشی خبر بودور کی، اون‌ایللیکلر عرضینده آپاریلان تدقیقاتلار یوخاریدا گؤستریلن مقصدلره چاتماغا چالیشارکن نه‌یین ایشله‌دیگینی و نه‌یین نتیجه وئرمه‌دیگینی گؤستریر….
کاسیبلار آراسیندا تحصیل و باجاریقلارین آرتیریلماسی
اوزون‌موددتلی پئرسپئکتیوده یوخسوللوغون آزالدیلماسی و ایمکانلارین آرتیریلماسی اوچون ان مهم سیاست آز تامیناتلی اوشاقلارین، گنجلرین و بؤیوکلرین تحصیل و باجاریقلاری‌نین تکمیل‌لشدیریلمه‌سیدیر. هر حالدا، مکتبده تحصیلده یوخسول اوشاقلار و باشقالاری آراسیندا اوچوروملار آرتیر. تحصیله اولکیندن داها چوخ ديَر وئرن و موکافاتلاندیران اقتصادياتدا بو بوشلوقلار باغلانمالیدیر.
آنجاق هر هانسی بیر باجاریق آرتیرما سیاستی ایکی علاوه مقامی حل ائتمه‌لیدیر. بیرینجیسی، بیر چوخ یوخسول گنجلر، ائله‌جه ده بؤیوکلر ایندی کوللئجلره، خوصوصا ده اجتماعی و یا کوممئرسییا کوللئجلرینه (فور-پروفیت) داخیل اولورلار. چوخلاری‌نین تحصیل حاققینین هامیسینی و یا چوخونو اؤده‌مک اوچون پئلل قرانتلاری وار. اساس پروبلئم اوندان عبارتدیر کی، اونلارین بیتیرمه درجه‌‌‌لری چوخ آشاغیدیر و بو، K-۱۲ایللرینده داها ضعیف آکادئمیک حاضرلیغی و دیگر چتینلیکلری عکس ائتدیریر. ایکینجیسی، حتی آسسوسیاسییا (AA) درجه‌‌‌لری کیمی اعتیمادنامه‌لری اوغورلا الده ائتسه‌لر بئله، امک بازاری‌نین طلباتینا اویغون ساحه‌‌‌لرده چوخ آز آدام وار. بئله‌لیکله، پروبلئم گوجلو «کاریئرا یوللاری» و یوکسک طلباتلی سئکتورلاردا یوخسوللار اوچون تعلیملرین حجمینی آرتیرماق و اونلارین بو جور تعلیملری تاماملامالارینی تامین ائتمکدیر.
بو جور پروبلئملری نظره آلاراق، یوکسک کئیفيیتلی تعلیمه چیخیشی گئنیشلندیرمک، ساخلانیلماسینی تامین ائتمک و تعلیمین یوکسک طلباتلی سئکتورلارا یؤنلدیلمه‌سینی تامین ائتمک اوچون موافیق سیاستلر توپلوسونا احتیاج وار. بو جور سیاستلره آشاغیداکیلار داخیلدیر:
آزتامیناتلی اوشاقلار اوچون مکتبده اوخودوقلاری ۱۲ایل عرضینده یوکسک کئیفيیتلی پروقراملارین ال‌چاتانلیغی‌نین گئنیشلندیریلمه‌سی.
یوخسول بؤلگه‌لرده یئرلشن مکتبلرده گوجلو علم/تکنولوژي/مهندسلیک/ریاضیات پروقراملاریندا افئکتیو معلم‌لرین سایی‌نین آرتیریلماسی و داها چوخ آزتامیناتلی اوشاقلارین اونلارا اولان مکتبلری سئچیب اوخوماسینا شرایط یاراتماق.
اورتا مکتبده داها یوکسک کئیفيیتلی کاریئرا و تئکنیکی تحصیلین (CTE) و ایشه اساسلانان اؤیرنمه‌نین مؤوجود اولدوغوندان امین اولماق.
دؤولت کوللئجلرینی یوخسول طلبه‌‌‌لر آراسیندا بیتیرمه نیسبتلرینی و قازانجلارینی آرتیردیقلاری تقدیرده داها چوخ ماليیه ایله موکافاتلاندیرماق.
کاسیب طلبه‌‌‌لرین اؤز پئلل قرانتلاریندان امک بازاریندا ديری اولان قیسا مدت‌لی و یا غیرکرئدیت پروقراملاریندا و یا شاگیردلیک و ایش اساسلی اؤیرنمه‌نین دیگر فورمالاریندا ایستیفاده‌سینی آسانلاشدیرماق.
بو جاماشیر‌خانا سییاهیسی دئییل. بو، اساس پروبلئملری حل ائدن و نه‌یین ایشله‌دیگینی و نه‌یین ایشله‌مه‌دیگی حاقدا بیلدیکلریمیزدن ایستیفاده ائدن مقصدیؤنلو پروقراملار توپلوسودور. بورادا دقته‌لاییق چاتیشمازلیقلار اولدوغونو وورغولاماق لازیمدیر: من، مثلا، اونیوئرسال pre-K (هر صینیف اوچون) ایله آز ماراقلانیرام و بوتون آزتامیناتلی اوشاقلار اوچون یوکسک کئیفيیتلی ۱۲ایللیک تحصیلین هر صینیفی اوچون تحصیل پروقراملارینا چیخیشی تامین ائتمکده داها چوخ ماراقلییام. بونون سببی، اورتا و یوخاری گلیرلی اوشاقلار اوچون pre-K اؤده‌مک اوچون چوخ قیت اولان دؤولت رئسورسلاری‌نین خرجلنمه‌سی منیم اوچون آز معنا کسب ائدیر. همچینین، یوخسول اوشاقلار عنعنه‌‌وی دؤولت مکتبلری، ائله‌جه ده ان یاخشی نیظام‌نامه پروقراملاری واسطه‌‌‌سیله مختلف یوللارلا یاخشی ریاضیات و علم درسلرینه چیخیش الده ائده بیلرلر.
یوکسک کئیفيیتلی CTE ، کؤهنه پئشه تحصیلیندن فرقلی اولاراق، طلبه‌‌‌لری کوللئجدن اوزاقلاشدیرمیر و اونلاری گله‌جه‌یی اولمایان (dead end) ایشلره باغلامیر. کاریئرا آکادمیالاری و یا شاگیردلیک کیمی ان یاخشی CTE پروقراملاری طلبه‌‌‌لره گوجلو آکادئمیک باجاریقلار، اوسته‌لیک داها ایسپئسیفیک (تخصصی) پئشه حاضرلیغی و ایش اساسلی اؤیرنمه وئریر، اونلارا هم اورتا تحصیلدن سونراکی تحصیل، هم ده اورتا مکتبدن سونرا کاریئرا سئچیملری تقدیم ائدیر.
عالی تحصیله گلینجه، بیز ان چوخ یوخسول طلبه‌‌‌لرین اوخودوغو دؤولت قوروملارینا، خوصوصا ده اجتماعی کوللئجلره داها چوخ رئسورس تقدیم ائتمکله و بو رئسورسلاری صرفه‌لی شکیلده خرج‌له‌مک اوچون داها آیدین تشویقلر تقدیم ائتمکله کؤمک ائتمه‌لی‌ییک. بو اینستیتوتلارا علاوه دؤولت سوبسیدییالاری‌نین (یاردیم) اونلارین یوخسول طلبه‌‌‌لری‌نین آکادئمیک و ایش بازاری‌نین نتیجه‌لرینه اساسلانماسینا ضمانت وئریلیر. و اونلارین پئلل قرانتلاریندان امک بازاری موکافاتلاری اولان سئرتیفیکا پروقراملاریندا ایستیفاده‌سینی آسانلاشدیرماق دا کؤمک ائدردی.
دوشونمورم کی، پولسوز اجتماعی کوللئج درحال پریوریتئت (الویت) اولمالیدیر. یئنه ده، چوخ قیت رئسورسلارین اولدوغو بیر دونیادا اورتا و یوخاری گلیرلی طلبه‌‌‌لر اوچون کوللئجلره داوامیت‌ین سوبسیدییالاشدیریلماسی، بو رئسورسلاری آشاغی گلیرلی طلبه‌‌‌لره ان یاخشی شکیلده اوغورلا خیدمت ائده‌جک و اونلاری گله‌جه‌یه حاضرلایاجاق تجروبه و خیدمتلره یؤنلتمکدن داها آز معنا کسب ائدیر.
ایش اؤده‌نیشینی و ایشلری داها ال‌چاتان ائتمک
آشاغی باجاریقلی اینسانلار ایشله‌دیکده، اونلارین آمریکادا حقوقلاری (گلیرلری) عادتا چوخ آشاغی اولور. بو، تکجه اونلارین عاییله‌‌‌لرینی دولاندیرماق اوچون موباریزه آپاردیقلاری آنلامینا گلمیر، هم ده داها یوکسک امک حاققی و معاونتلره صاحب اولاجاغینی گؤزله‌ین بیر چوخ ایشچینی روحدان سالیر و بو دا بعضیلری‌نین ایشی ترک ائتمه‌سینه سبب اولور. حقیقتا ده، خصوصیله پئنسییا یاشیندان ( بازنسشته یاشی) خیلی آشاغی اولانلار آراسیندا ایشچی قوّه‌سینده ایشتیراکین آزالماسی آمریکا اقتصادياتی‌نین، ائله‌جه ده بو ایشچیلرین مسکونلاشدیغی عاییله‌‌‌لرین و اجتماعلارین ایستحصال قابیلییتینی تهدید ائدیر. «امه‌یین اؤده‌نیلمه‌سی‌نین» ایکی یاییلمیش یولو وار: مینیموم امک حاققینین آرتیریلماسی و قازانیلمیش گلیر وئرگیسی کرئدیتی‌نین(وام) (EITC) گئنیشلندیریلمه‌سی. مینیموم امک حاقینا گلدیکده، بیز اونو، البته کی، آرتیرمالیییق، آنجاق گنجلر و آز تحصیللی اینسانلار آراسیندا ایش ایتکیسینه بؤیوک تهلوکه یاراتمایان سويیه‌‌لره قدر. فیکریمجه، مولاییم آرتیم – بلکه ده ۱۰دوللارا قدر – بو مقصده جاواب وئره بیلر.
لاکین بعضی یوخسول گنجلر و یا بؤیوکلر ایش تاپماقدا و یا ایشی ساخلاماقدا بؤیوک چتینلیک چکیرلر. بو، خوصوصیله تنزل‌أر باش وئردیکده، اؤلکه‌نین دئپرئسسییایا معروض قالمیش بؤلگه‌لرینده (depressed regions) یاشاییرلارسا و یا اونلارین ایشه حاضرلیغی چوخ محدوددورسا. اونلارین ایشله تامین اولوندوغوندان امین اولماق واجیبدیر. عینی زاماندا، یوخسوللار اوچون اجتماعی خیدمت ایشلری چوخ باهالیدیر و چوخ واخت قازانجلارینا اوزون‌موددتلی تأثیرلری آز اولور؛ و یوخسوللاری ایشه گؤتورمک اوچون ایش‌گؤتورنلره وئریلن وئرگی کرئدیتلری ده زامانلا چوخ آز موثبت تأثیر گؤستریر.
بونون عوضینه، حؤکومت فوق‌العادع TANF پروقرامی واسطه‌‌‌سیله یوخسول و ایشسیز ایشچیلر اوچون ایش یئرلری‌نین سوبسیدییالاشدیریلماسی ایله باغلی بؤیوک تنزل زامانی نسبتا اوغورلو تجروبه‌سینه اساسلانمالیدیر. بو پروقرام چرچیوه‌سینده اؤزل و دؤولت سئکتورلاریندا ۲۵۰مینه یاخین بئله ایش یئری قیسا زاماندا یارادیلمیشدیر. بو سوبسیدییالاشدیریلمیش ایش یئرلری حتی دئپرئسسییایا دوشموش بؤلگه‌لرده اقتصادياتین یاخشی واختلاریندا دا تقدیم ائدیلمه‌لیدیر، اقتصاديات ضعیفله‌دیکده ایسه داها چوخ ایش یارادیلمالیدیر.
خصوصی قروپلارا یاردیم
سون وظیفه داها کونکرئت پروبلئملرله اوزلشن خصوصی قروپلارا کؤمک ائتمکدیر. باجاریقلارین آرتیریلماسی، امک حاققینین اؤده‌نیلمه‌سی و ایشله تامین اولونماسی ایله یاناشی، آزتامیناتلی اوشاقلارین و بؤیوکلرین خصوصی قروپلاری خصوصی حللر طلب ائدن خصوصی پروبلئم و مانعه‌لرله اوزلشیرلر. بیر نئچه‌سی کیفایت قدر گئنیش یاییلمیش و یا کیفایت قدر تنقیدی کاراکتئر داشیییر کی، اونلار یوخسوللوقلا موباریزه و ایمکانلارین یاخشیلاشدیریلماسی اوچون هر هانسی بیر سعی‌ده دقته لاییقدیرلر.
مثلا، آزتامیناتلی کیشیلر، خوصوصا ده آفروآمریکالیلار آراسیندا تئز-تئز جینایت قئیدلری ایله یاناشی، قيوملوقدان کنار اوشاقلار اوچون اؤده‌نیشده (یاخود «گئجیکمیش») گئری قالدیقلاری گؤرونور. جینایت قئیدلری ایش‌گؤتورنلری اونلاری ایشه گؤتورمکدن قطعی شکیلده چکیندیریر و بورجو اولانلارین قازانجلارینا قویولان یوکسک وئرگیلر بو آداملاری رسمی اولاراق آشاغی معاشلی (گلیرلی) ایشلرده ایش‌له‌مکدن چکیندیریر.
بو پروبلئملرین حللی اوچون بیر سیرا سیاست و پروقراملارا احتیاج وار. بعضیلری نارکوتیک ایستیفاده‌سینی جینایت حساب ائتمک و یا کیچیک شرطی آزادلیغی پوزانلاری حبس ائتمک آلتئرناتیولری و نیکاحسیز آتالیغین قارشیسینی آلماق اوچون کونتراسئپسییادان مسئولیت‌لی ایستیفاده‌نی تشویق ائدن سیاستلره دقت یئتیریر. افئکتیو «کئچید ایشلری» و آتالیق پروقراملاری اوچون دؤولت ماليیه‌‌سی‌نین گئنیشلندیریلمه‌سی بیرگه و قاریشیق اولمالیدیر. علیللیگی اولان اینسانلارین فرقلی بیر پروبلئملری اولور. حال-حاضردا، فدرال علیللیک بیمه‌سی (DI) پروقرامی طلبلرینه جاواب وئرنلری بیر داها هئچ واخت ایشله‌مه‌مه‌یه تشویق ائدیر، بئله‌لیکله، بو شخصلر و اونلارین عاییله‌‌‌لری اوچون ایمکانلاری محدودلاشدیریر. ایشچیلری و صاحبکارلاری دایمی اولمایان ایشه داخیل ائتمک عوضینه مشغوللوغو قورویوب ساخلاماق اوچون هوسلندیرن و موکافاتلاندیران بیر سیرا اصلاحاتلار تکلیف ائدیلمیشدیر و بونلار دقتله قیمتلندیریلمه‌یه لاییقدیر. حتی علاوه قیدالانما (تغذیه) یاردیمی پروقرامی کیمی پروقراملار دا اؤزلویونده چوخ ایشدن چکیندیرمه‌ین غذا مارکا پروقرامی، آلیجیلارین یئنیدن مشغوللوق الده ائتمه‌لرینه کؤمک ائتمک اوچون داها چوخ شئی ائده بیلر. آما بوتون بونلاری حقیقتا ایشله‌یه بیلمه‌ین و گلیر دسته‌یینه احتیاجی اولانلاری جزالاندیرمادان ائتمک لازیمدیر.
چوخ آشاغی گلیرلی عاییله‌‌‌لرده بؤیوین اوشاقلارین دا خوصوصیله یای آیلاریندا (مکتب سحر یئمه‌یی و ناهارا چیخیشی ایتیریلدیکده) و والدین‌لری‌نین و قيوملاری‌نین ایشینی ایتیردیگی دؤورلرده داها چوخ کؤمه‌یه احتیاجی وار. بو شرایطده اوشاقلار اوچون گلیر دسته‌یی‌نین و اساس خیدمتلرین گوجلندیریلمه‌سی واجیبدیر.
نهایت، کاسیب محله‌‌‌لرده بؤیوین اوشاقلارین دا کؤمه‌یه احتیاجی وار. راج چتی و ناتانیل هندرن طرفیندن آپاریلان سون آراشدیرمالار هئچ شوبهه‌سیز ثبوت ائدیر کی، یوخسول محله‌‌‌لرده یاشایان اوشاقلارین یوخارییا دوغرو حرکت ائتمک ایمکانلاری باشقا یئرلرده بؤیوینلره نیسبتا داها محدوددور. بو اوشاقلارا کؤمک ائتمک اوچون بیر سیرا سیاستلر تکلیف ائدیلمیش و زامانلا سیناقدان کئچیریلمیشدیر. بعضیلری اونلارا و عاییله‌‌‌لرینه داها آز یوخسول محله‌‌‌لره کؤچمه‌یه کؤمک ائدیر؛ دیگرلری اؤز بئلگه‌لرینده داها یاخشی مکتبلره و ایشلره چیخیشلارینی یاخشیلاشدیرماغا چالیشیرلار؛ و دیگرلری یاشادیقلاری ایجماعلارین و اورادا گؤستریلن خیدمتلرین گوجلندیریلمه‌سینی نظرده توتور.بوتون بو یاناشمالار داها گئنیش میقیاسدا تطبیق ائدیلمزدن اول علاوه تجروبه و قیمتلندیرمه‌یه لاییقدیر.
نتیجه
آمئریکادا یوخسوللوق درجه‌‌‌لری چوخ یوکسک اولاراق قالیر و یوخسوللوق ایچینده بؤیوینلر آراسیندا یوخارییا دوغرو حرکت‌لیلیک ایمکانلاری چوخ آشاغی اولاراق قالیر…. باجاریقلارین تکمیل‌لشدیریلمه‌سی، ایش حاققینین اؤده‌نیلمه‌سی، ایشین مؤوجودلوغونون تامین ائدیلمه‌سی و جزئی بودجه خرجلری ایله قروپا خاص مانعه‌لرین آرادان قالدیریلماسینی عاغیللی شکیلده بیر‌لشدیرن بیر گوندم بو طلبلره جاواب وئره بیلر.
قایناق:
Inequality in the 21st Century, EDITED BY: David B. Grusky AND Jasmine Hill
