چئویرن: تورکان اورمولو
گونوموزون فمینیست حرکتینین آچیق آرایلا یایغینلاشمیش اولان اولوملو مداخله‌لریندن بیری؛ ائو ایچی زوراکیلیق و بو زوراکیلیغین سونا چاتدیغینی گؤرمک ایسته‌ییرسک دوشونجه‌ده و عملده گئرچکلشمه‌سی گرکن دَییشیکلیکلر حاقیندا بؤیوک بیر کولتورل موعاریفلندیرمه یاراتماق و بو موعاریفلندیرمه یی سوردورمه فعالیتیدیر. گونوموزده ائو ایچی زوراکیلیق سورونو، کوتله مئدیاسیندان ایلک اوخوللارا قدر او قدر گئنیش بیر چئوره‌ده دانیشیلیر کی، دوام ائدن ائو ایچی زوراکیلیق گئرچه یینین اوستونده‌کی اؤرتویو قالدیران و اونو سرگیله‌ین گوجون فمینیست حرکت اولدوغو بیر چوخ زامان اونودولور. فمینیستلر ائو ایچی زوراکیلیغا اوداقلاندیقلاریندا، باشلانغیجدا قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغینی وورغولادیلار. بونا باخمایاراق، حرکت ایره‌لیله‌دیکجه، همجنسلر آراسیندا اولان ایلیشکیلرده ده ائو ایچی زوراکیلیغین وار اولدوغو اثباتلاندی. قادینلارلا ایلیشکی ایچینده‌کی قادینلارین کئچمیشده و گونوموزده ده سیخلیقلا اذیت قربانی اولدوغو، اوشاقلارین دا قادینلار و ائرککلر طرفیندن گؤستریلن یئتیشکین آتااَرکیل زوراکیلیغا معروض قالدیغی اورتایا چیخدی.
ائو ایچینده‌کی آتااَرکیل زوراکیلیق، داها گوجلو اولان شخصین دیگر شخصلری زوردان استفاده نین چئشیدلی بیچیملری ایله کنترل ائتمه‌سینین قبول ائدیله بیلر بیر شئی اولدوغونا دویولان اینانجا دایانیر. ائو ایچی زوراکیلیغین بو گئنیشله‌دیلمیش تانیمی، قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغینی، همجنسلر آراسینداکی زوراکیلیغی و اوشاقلارا قارشی یئتیشکین زوراکیلیغینی ایچریر «آتااَرکیل زوراکیلیق» تئرمینی فایدالیدیر، چونکی داها چوخ قبول گؤرن «ائو ایچی زوراکیلیق» سؤزونون عکسینه، ائو ایچینده‌کی زوراکیلیغین جنسیتچیلییه و جنسیتچی دوشونجه، ائرکک حاکیمیتینه باغلی اولدوغونو سورکلی خاطرلادیر. ائو ایچی زوراکیلیق تئرمینی، چوخ اوزون زاماندان بری ائو ایچینده گؤستریلن زوراکیلیغین اؤزل و ائو دیشیندا گؤستریلن زوراکیلیقدان داها آز تهلوکه‌لی اولدوغونو، داها آز قورخونج اولان محرم بیر باغلامدا اورتایا چیخدیغینی اؤنه سورن «یومشاق» بیر تئرمین اولاراق ایشله‌دیلدی. بو دوغرو دئییل، چونکو قادینلار ائو ایچینده، ائشیکده اولدوغوندان داها چوخ دؤیولوب اؤلدورولورلر. آیریجا بیر چوخ انسان، یئتیشکینلر آراسینداکی زوراکیلیغی اوشاقلارا قارشی زوراکیلیقدان آیری و فرقلی گؤرورلر، آما ائله دئییل. اوشاقلار سیخلیقلا آنالارینی ار یا دا بیر ائرکک آرخاداش طرفیندن وورولماق ایسته‌دیگینده قوروماغا چالیشارکن پیس داورانیشا معروض قالیرلار یا دا زوراکیلیق و قیسنامایا شاهدلیک ائده‌رک دویغوسال آنلامدا ضرر گؤرورلر.
عئینن بو اؤلکه‌نین وطنداشلارینین بؤیوک بیر قیسمی‌نین ائشیت ایشه ائشیت ماعاش اؤدنیلمه‌سی گرکدییینه اینانماسی کیمی، بیر چوخ انسان ائرککلرین قادین و اوشاقلاری دؤیمه‌سی گرکدییینی دوشونور. آنجاق اؤزلرین، ائو ایچی زوراکیلیغین جنسیتچیلیگین بیرباشا سونوجو اولدوغو، جنسیتچیلییه سون قیولمادان ائو ایچی زوراکیلیغین دا سونا چاتمایاجاغی سؤیلندیگینده، بو منطق سیچراماسینی گئرچکلشدیره بیلمیرلر. چونکی بو توپلومسال جنسیت حاقینداکی تمل دوشونمه بیچیملرینه میدان اوخوماسینی و بونلارین دییشدیریلمه‌سینی گرکدیریر. من ده فمینیست حرکتین بوتون زوراکیلیق بیچیملرینی سونا چاتدیرماغی هر شئیین اؤنونده توتان بیر گونده‌می اولماسی گرکدیگینی ساوونان آز ساییداکی فمینیست تئوریسییندن بیرییم. قادینا قارشی آتااَرکیل زوراکیلیقلا ایلگیلی فمینیست وورغو، بیزیم بیرینجی دردیمیز اولاراق قالمالیدیر. یئنه ده قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغینی، بونون دیگر آتااَرکیل زوراکیلیق بیچیملریندن داها قورخونج اولدوغونو اشاره ائدن بیر طرزده وورغولاماق فمینیست حرکتین چیخارلارینا خدمت ائتمکده‌دیر. بو آتااَرکیل زوراکیلیغین بؤیوک بور قسمینین جنسیتچی قادینلار و ائرککلر طرفیندن اوشاقلارا اویغولاندیغی گئرچگینی قارانلیقدا بوراخیر.
رفرمیست فمینیست دوشونرلر، قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغینا جدی شکیلده دقت چکمه‌یه چالیشارکن هله بیر چوخ زمان تک ضرر چکن هر زامان قادین ایمیش کیمی بیر تابلو چکمه یی سئچیرلر. اوشاقلارا قارشی بیر چوخ وحشی هجومون قادینلار طرفیندن گئرچکلشدیریلدییی اولقوسو ائشیت درجه‌ده وورغولانماییر و آتااَرکیل زوراکیلیغین دیگر بیر افاده‌سی اولاراق گؤرولمور. آما آرتیق بیلیریک کی اوشاقلار یالنیزجا آتااَرکیل زوراکیلیغین بیرباشا هدفی اولدوقلاریندا دئییل، زوراکیلیق ایچرن داورانیشلارا شاهد اولمایا زورلاندیقلاریندا دا زوراکیلیغا معروض قالیرلار. بلکه فمینیست دوشونرلرین هامیسی، قادینلار طرفیندن ائدیلن آتااَرکیل زوراکیلیغی قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغی ایله عئینی یئره قویاراق بونا حیرصلندیکلرینی ایفاده ائتسیدیلر، اجتماع دا آتااَرکیل زوراکیلیغا دقت چکمه ایشلرینی ائرکک قارشیتی بیر گوندم اولاراق دیرلندیرمز و راحتلیقلا ردد ائده بیلمز ایدی.
بیر چوخ آراشدیرما قادینلارین داها چوخ زوراکیلیق ائتمه مئیلینده اولدوغونو گؤسترسه ده، قادینلار طرفیندن اویغولانان آتااَرکیل زوراکیلیغین ضررلیسی اولان یئتیشکینلر، قادینلارین زوراکیلیق ایچرن داورانیش گؤسترمکدن معاف اولمادیغینی بیلیرلر. ایشین دوغروسو، اوشاقلارین هانسی سیخلیقلا قادین زوراکیلیغینین نسنه‌سی اولدوقلاری گئرچگی حاقیندا دانیشاجاق، اؤرگوتلو، کولئکتیو بیر سسلری یوخدور. قادینلارین و ائرککلرین گؤستردییی زوراکیلیق اوزوندن طیببی معالیجه‌یه احتیاج دویان چوخ ساییدا اوشاق اولماسا، الیمیزده قادینلارین زوراکیلیغینی بلگه له‌ین سبب ده اولمایاجاقدی.
بو سورولاری ایلک اولاراق «فمینیست تئوری: چئوره‌دن مرکزه» آدلی کتابیمین «زوراکیلیغی سونلاندیرماق اوچون فمینیست حرکت» بؤلومونده دیله گتیردیم و بونلاری دئدیم:
دوام ائدن فمینیست مبارزه‌نین قادینا قارشی زوراکیلیغی سونا چاتدیرا بیلمه‌سی اوچون، بو مبارزه‌نین زوراکیلیغی سونا چاتدیرماغا دوغرو بوتون بیر حرکتین بیرلشه‌نی اولاراق گؤرولمه‌سی گرکیر. فمینیست حرکت ایندییه قدر بیرینجی اولاراق ائرکک زوراکیلیغینا اوداقلاندی و سونوج اولاراق ائرکگین زوراکیلیغا مئییللی اولدوغونا، قادینین ایسه اولمادیغینا، ائرککلرین اذیتی، قادینلارین ضررلی اولدوغویلا ایلگیلی جنسیتچی سیرادان فیکیرلره اینانما گوجونو آرتیردی. آما بو توپلومدا قادینلار (ائرککلر ایله بیرگه)، باسقین بیر طرف، یا دا قروپون حکم ائتدیگی انسانلار اوستونده‌کی اقتدارینی قابا قوت تطبیق ائده‌رک الده توتماسینی قبول ائده بیلر بیر شئی اولدوغونو دوشونورلر. صحبتی کئچن دوشونجه طرزی، بونو گؤز آردی ائتمه‌میزه یول آچا بیلر. قادینلارین، باشقالاری اوستونده نه درجه قابا گوجدن استفاده ائتدیکلرینی، یا دا زوراکیلیقلی داورانیشلار سرگیله‌دیکلرینی گؤزدن قاچیرمامامیزا، یا دا گؤرمزدن گلمه‌میزه ندن اولور. قادینلارین، زوراکیلیق ایچرن عمللری ائرککلر قدر سیخ گئرچکلشدیرمه‌مه‌لری، قادین زوراکیلیغی گئرچگینی اورتادان قالدیرماز. اگر زوراکیلیغی اورتادان قالدیرماق ایسته‌ییرسک، بو توپلومداکی بوتون قادین و ائرککلرین زوراکیلیقدان استفاده‌سینی دستکله‌دیینی گؤرمه ییمیز گرکیر.
اصلا زوراکیلیق ائتمه‌ین، آنجاق اوشاقلارینا، اؤزللیکله ده اوغلان اوشاقلارینا، زوراکیلیغین توپلومسال کنترولا سبب اولما یولوندا قبول ائدیله بیلر بیر آراج اولدوغونو اؤیره‌دن بیر آنا دا آتااَرکیل زوراکیلیقلا شرطی دؤیوش ایچریسینده‌دیر. بو آنانین دوشونجه طرزی دییشمه‌لیدیر.
بیر چوخ قادینین (آز سایدا قادین حیاتلارینداکی ائرککلری دؤیسه ده) ائرککلری حاکیملیک آلتینا آلماق اوچون زور قوللانمادیغی آچیقدیر. آنجاق بیر چوخ قادین، اوتوریته صاحبی بیر انسانین، اوتوریته‌سینی الینده توتماق اوچون گوج قوللانما حاقینا صاحب اولدوغونا اینانیر. والیدئینلرین چوخو، اوشاقلارینا قارشی بیر سیرا فیزیکی ویا سؤزلو سالدیری بیچیملری قوللانیر. قادینلار اوشاقلارین بیرینجی باسقی‌جیسی اولدوغوندان دولایی، فاکتلار بو گئرچگی اورتایا چیخاریر: قادینلارا (آنا-اوشاق ایلیشکی‌سینده اولدوغو کیمی) اقتدار وئرن بیر حاکیم کولتورو ایچریسینده‌کی هیرارشیک سیستئم داخیلینده قادینلار، حاکیمیتی اللرینده توتماق اوچون سیخلیقلا قابا گوجدن استفاده ائدیر. حاکیم اولماق کولتورونده هر کس، زوراکیلیغی قبول ائده بیلر بیر توپلومسال کنترل آراجی اولاراق گؤره‌جک شکیلده توپلومساللاشیر. ائگمن کسیملر (ایستر قادین-ائرکک ایستر والیدئین-اوشاق ایلیشگیلرینده اولسون) یئرلشمیش هیرارشیک قورولوشون تهدید ائدیلدییینی گؤردوکلرینده اقتدارلارینی فیزیکسل و یا دویغوسال قیسنامایا اساسلانان بیر جزانین (بونو اویغولاسینلار یا دا اویغولاماسینلار) حاضردا گؤزله‌دیگی تهدیدی ایله اللرینده توتماغا چالیشیرلار.
قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغی، مئدیانین چوخ ایلگیسینی چکدی. (او. جی. سیمپسون داواسی کیمی گئرچک حیاتدان اؤرنکلر طرفیندن ده وورغولاندی). آنجاق بو معارفلندیرمه آمریکا توپلوموندا، بو زوراکیلیغین آلتیندا یاتان ندنلره و آتااَرکییه میدان اوخوماغا یؤنلتمه‌دی. جنسیتچی دوشونجه، ائرکک حاکیملییی و اونون بیر سونوجو اولان زوراکیلیغی دستکله‌مه‌یه دوام ائدیر. بیر چوخ ایشسیز ائرکک و ایشچی صینفی ائرکگی، آغ‌دریلی اوستونلوکچو آتااَرکی ایچینده‌کی ایشلرینده اؤزلرینی گوجلو حس ائتمیرلر و مطلق اوتوریته صاحبی اولاجاقلاری، مطلق سایغی گؤره‌جکلری تک یئرین ائو اولدوغونو حس ائتمه حاقیندا جسارتلندیریرلر. ائرککلر، یؤنتیجی صینفین ائرکک قروپلاری طرفیندن اجتیماعیلشدیریرلر. بئله جه توپلومسال ایش دنیاسینداکی حاکیملیگی قبول ائدیر، ائوین اؤزل دنیاسینین و محرم ایلیشکیلرینین ائرککلیک ایله عئینی دیرده گؤروب اقتیدار دویغوسونو اوناراجاغینا اینانیرلار. بعضی ائرککلر، ایشچی سیرالاریندا یئر آلان و داها آز امک حاقی آلان ائرککلرین ساییسی آرتدیقجا یا دا داها چوخ قادین ایش دنیاسینا گیردیکجه، جنسیتچی جنسیت روللاری هیرارشی‌سینده اقتدار و حاکیملیگی یئرلشدیرمه‌نین و الده توتمانین تک یولونون زوراکیلیق ائتمک اولدوغو حسنه قاپیلیر. قادینلاری ممکن اولان هر تورلو آراجلا یؤنتمه حاقیندا صاحب اولدوقلارینی سؤیله‌ین جنسیتچی دوشونجه نی اونوتمادیقلاری سورجه، قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغی نرم اولماغا داوام ائده‌جکدیر.
فمینیست دوشونجه‌نین ایلک زامانلاریندا آکتیویستلر، قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغی ایله امپریالیست میلیتاریزم آراسیندا بنزرلیک قورماغی آتلادیلار. بو باغلانتینین قورولماماسینین ندنی، ائرکک زوراکیلیغینا قارشی اولانلاری گئنلده میلیتاریزمی قبول ائتمه‌لری و حتّی اونون دستکچیسی اولمالاری ایدی. جنسیتچی دوشونجه، ائرکک اوشاقلاری (خیالدا یاخشی اوشاق-پیس اوشاق داوالاریندا یا دا امپریالیزمین میلتلر اوزرینده‌کی قووته اساسلانان اقتدارینی تامین ائده‌جک عسگرلر حالندا) «قاتیللر» اولاراق اجتماعیلشدیردییی سورجه، قادینلارا و اوشاقلارا قارشی آتااَرکیل زوراکیلیق سوره‌جکدیر. کئچن بیر نئچه ایلده، فرقلی صینفی کئچمیشلره صاحب گنج ائرککلر قورخونج زوراکیلیق اولایلاری گئرچکلشدیردیینده، بو اولایلار بوتون اؤلکه طرفیندن محکوم ائدیلدی. آنجاق بو زوراکیلیغی جنسیتچی دوشونجه‌یه باغلاما قونوسوندا چوخ آز گیریشیم وار ایدی.
«فمینیست تئوری: چئوره‌دن مرکزه» آدلی کتابیمدا زوراکیلیقلا ایلگیلی بؤلومو، ائرککلرین زوراکیلیغی قبول ائدن، اونا گؤز یومان و اونو دوام ائتدیرن، زوراکیلیق کولتورونو یارادان تک کسیم اولمادیغینی وورغولایاراق سونلاندیریرام. قادینلاری، زوراکیلیغا گؤز یومماداکی روللاری قونوسوندا سوروملولوق آلماغا چاغیریرام:
ساده‌جه قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغینا دقت چکه‌رک یا دا میلیتاریزمی، ساده جه ائرکک زوراکیلیغینین فرقلی بیر افاده‌سی حالینا گتیره‌رک، زوراکیلیق سورونونو گرکدییی شکیلده اله آلما امکانینی ایتیریر و توتارلی دیره‌نیش استراتژیلری و چؤزوملری گلیشدیرمه‌یی ده زورلاشدیرمیش اولوروق… قادینا، اولوسلارا و یا گزگنه (سیاره) قارشی ائرکک زوراکیلیغی سورونونون جدیتینی آزالتمادان، ائرککلرین و قادینلارین بیرلیکده آمریکا بیرلشمیش دولتلرینی بیر زوراکیلیق کولتورو حالینا گتیردیکلرینین و بو کولتورو دؤنوشدوروب یئنیدن یاراتمالاری گرکدیگینین فرقینه وارمالیییق. قادینلار و ائرککلر، زوراکیلیغین توپلومسال کنترل مئکانیزماسی اولاراق قوللانیلماسینین بوتون تظاهرلرینه قارشی چیخمالیدیر: ساواش، قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغی، عرقچی زوراکیلیق و دیگر زوراکیلیقلاری قادینا قارشی ائرکک زوراکیلیغینی سونا چاتدیرماق یؤنونده‌کی فمینیست چالیشمالار، بوتون زوراکیلیق بیچیملرینی سونا چاتدیرماغا قارشی بیر حرکت اولوشدوراجاق شکیلده گئنیشله‌مه‌لیدیر.
اؤزللیکله والیدئینلرین اوشاقلارینی زوراکیلیق ایچرمه‌ین یوللارلا بؤیوتمه یی اؤیرنمه‌لری بؤیوک بیر اؤنم داشیییر. چتین دوروملارلا یولا گله بیلمک اوچون تک یول بو اولدوغو سورجه اوشاقلاریمیز زوراکیلیقدان واز کئچمه‌یه‌جکدیر.
بیزیم اؤلکه‌میزده زوراکیلیق قونوسویلا ایلگیلنن خلق کوتله‌لری، بو زوراکیلیغی آتااَرکیل دوشونجه‌یه یا دا ائرکک حاکیملیگینه باغلاماغی قرارلی بیر شکیلده رد ائدیرلر. فمینیست دوشونجه بیر چؤزوم یولو سونور. بو چؤزومو هر کسه اویغون حالا گتیرمک ده بیزیم گؤرویمیزدیر.
